Gemakkelijke geneeskunde?

Allerlei ziekten voorkomen en vertragen door extra vitamine D te gebruiken? Te mooi om waar te zijn, zo blijkt als je de blote feiten op een rijtje zet (A8837). Het klopt dat de vitamine D-concentratie bijna met alle ziekten is geassocieerd, maar er is geen bewijs dat extra suppletie die ziekten voorkomt. Vreemd genoeg worden we wel geconfronteerd met een Gezondheidsraadrapport waarin suppletie voor velen wordt aangeraden. Veel dokters, ook de doorgaans nuchtere huisartsen, omarmen de vitamine D-hype. Wat moeten we ermee?, verzucht Bindels dan ook in zijn commentaar en verwoordt daarmee precies de gevoelens van de hoofdredactie als weer het zoveelste vitamine D-manuscript wordt aangeboden.

Ook in onze wekelijkse zoektocht in de buitenlandse tijdschriften naar wetenschappelijk nieuws struikelen we over vitamine D. Soms zetten we ons over die vitamine D-weerzin heen, omdat het ook onze taak is te laten zien wat er leeft en waar men mee bezig is. Al die publicaties melden echter hetzelfde en dat is dat vitamine D geassocieerd is met ziekte. Met die publicaties is helemaal niets mis, maar we moeten uit die observationele onderzoeken niet iedere keer weer diezelfde voorbarige conclusies trekken. De cyclus van wetenschap is een lange en bij vitamine D moet die nog worden afgesloten met interventieonderzoek. Er hoeft daarom nog niets geïmplementeerd te worden, maar ondanks al het gekerm en gesteun kan onze gezondheidszorg zich kennelijk veroorloven te buigen over de implementatie van een onbewezen behandeling. Het is ook wel gemakkelijke geneeskunde. Je richt je op iets waarvan de effecten nooit kunnen worden aangetoond en dat is lekker veilig. Als dit het laatste en ernstigste probleem in de wereld zou zijn, kan ik daar vrede mee hebben. Maar ik kan tientallen interventies opnoemen waarvan we wel weten dat ze echt werken en waarvan de implementatie slecht is.

In dit nummer ook aandacht voor de moeilijke geneeskunde. Eskes en collega’s laten zien dat bij 8% van de perinatale sterfte er waarschijnlijk een tekortkoming in de zorg is (A8609). Bijna 90% van de sterfgevallen wordt in Nederland geaudit. Daarvoor verdient verloskundig Nederland een groot compliment, want het kost grote inspanning om van zo veel sterfgevallen de medische geschiedenis helder te krijgen en te achterhalen of er wat er misging. Hoewel de onderzoekers menen dat er verbetering mogelijk is, zal het steeds moeilijker worden om die laatste vermijdbare sterfgevallen te voorkomen. Gezondheidszorg is en blijft mensenwerk, en daarin worden nu eenmaal ook fouten gemaakt die achteraf bezien onbegrijpelijk zijn (A8706). Schrijf ze op en analyseer wat er fout ging. Van fouten leren we allemaal. Daar wordt de geneeskunde beter van.