Unieke bijwerkingen van immuun-checkpoint-remmers voor kanker

Geen haaruitval, maar wel colitis of pneumonitis

Klinische praktijk
Tessa G. Steenbruggen
Michel M. van den Heuvel
Christian U. Blank
Jolanda M. van Dieren
John B.A.G. Haanen
Marleen Kok
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:A9873
Abstract

Dames en Heren,

Immuuntherapie is effectief bij diverse soorten kanker en zorgt bij sommige patiënten voor een langdurige remissie. De versterkte immuunrespons veroorzaakt echter ook bijwerkingen die anders zijn dan wat we gewend zijn van bijvoorbeeld chemo- of radiotherapie of doelgerichte therapie. Door tijdige behandeling zijn deze bijwerkingen vaak wel reversibel. Aangezien immuuntherapie met ‘checkpoint’-remmers steeds vaker wordt toegepast in de oncologie, krijgen veel zorgverleners te maken met patiënten die hiervan bijwerkingen ondervinden. Aan de hand van 2 casussen illustreren we het bijwerkingenprofiel van checkpoint-remmers.

Het immuunsysteem vervult een belangrijke rol in de bestrijding van kanker en immuuntherapie kan de functie van dit systeem versterken. In deze klinische les richten we ons op geneesmiddelen, in de vorm van antilichamen, die negatieve regulatoren van T-lymfocyten (checkpoints) remmen. Dit versterkt de functie van de T-lymfocyten. Voor patiënten met een gemetastaseerd melanoom of niet-kleincellig longcarcinoom (NSCLC) is checkpoint-blokkade inmiddels de standaardbehandeling als eerste…

Auteursinformatie

Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam.

Afd. Medische oncologie: drs. T.G. Steenbruggen, arts-onderzoeker; prof.dr. C.U. Blank, prof.dr. J.B.A.G. Haanen en dr. M. Kok, internisten-oncologen (alle drie tevens: NKI/AvL, afd. Immunologie).

Afd. Thoraxoncologie: dr. M.M. van den Heuvel, longarts.

Afd. Maag-darm-leverziekten: dr. J.M. van Dieren, mdl-arts.

Contact dr. M. Kok (m.kok@nki.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning voor dit artikel: dit werk werd mede mogelijk gemaakt door een fellowship van KWF Kankerbestrijding voor M. Kok. ICMJE-formulieren zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Verantwoording

Dr. Ferry Lalezari, radioloog, NKI/AvL, verzorgde de radiologische beschrijving van figuur 2 en 4 en controleerde de afbeeldingen, en dr. Soe Janssens, dermatoloog, NKI/AvL, verzorgde de dermatologische beschrijving van figuur 3.

Auteur Belangenverstrengeling
Tessa G. Steenbruggen ICMJE-formulier
Michel M. van den Heuvel ICMJE-formulier
Christian U. Blank ICMJE-formulier
Jolanda M. van Dieren ICMJE-formulier
John B.A.G. Haanen ICMJE-formulier
Marleen Kok ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties