Effectiviteit van manipulatieve therapie bij lagerugpijn: geen uitsluitsel in systematische literatuuroverzichten en behandelrichtlijnen

In the Dutch general practitioners' guidelines spinal manipulative therapy (SMT) is not recommended for treatment of acute low back pain. This is in contrast to the recent American and English guidelines, which explicitly recommend SMT for this indication. Randomized clinical trials (RCTs) on SMT are on average of low methodological quality. Most systematic reviews, however, lead to positive conclusions. The potential sources of discrepancy between the recommendations in the national guidelines are: interpretation of the available RCTs and systematic reviews, composition of the guideline-setting committee, values of the participants and appreciation of direct and indirect costs. Definite conclusions on the efficacy of SMT for (acute) low back pain cannot yet be drawn. Therefore, more RCTs in various settings and on different indications are clearly needed.

De etiologie van rugpijn is vrijwel onbekend. In 90-95 van de gevallen is er geen specifieke oorzaak (radiculaire compressie, tumor of metastase, fractuur of ziekte van Bechterew) aanwijsbaar en spreekt men van aspecifieke lagerugpijn.1 In de westerse wereld is aspecifieke lagerugpijn een veelvoorkomende aandoening, die gepaard gaat met hoge kosten.1 2 Het is derhalve niet verwonderlijk dat er voor de diverse behandelopties bij rugpijn grote belangstelling is van de zijde van behandelend en controlerend artsen, maar ook van patiënten en beleidsmakers.

Een veel toegepaste behandelvorm is manipulatieve therapie van de wervelkolom. Manipulatieve therapie kan grofweg onderscheiden worden in manipulaties en mobilisaties.3 Wanneer een therapeut een gewricht mobiliseert, worden de grenzen van het bewegingstraject bepaald door een voelbare elastische barrière. Bij een mobilisatie maakt de therapeut een, vaak repeterend toegepaste, beweging tot aan deze initiële barrière; bij een manipulatie wordt deze grens met gedoseerde kracht overschreden. Het gewricht…