Effect van behandeling met losartan op aortadilatatie bij volwassenen met het Marfan-syndroom*

Onderzoek
Romy Franken
Alexander W. den Hartog
Teodora Radonic
Vivian de Waard
Janneke Timmermans
Arthur J. Scholte
Maarten P. van den Berg
Aeilko H. Zwinderman
Barbara J.M. Mulder
Maarten Groenink
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A6845
Abstract

Samenvatting

Doel

Het bepalen van het effect van losartan op de snelheid van aortadilatatie bij volwassenen met het Marfan-syndroom.

Opzet

Gerandomiseerde, gecontroleerde klinische multicentrische trial.

Methode

Volwassen Marfan-patiënten van de 4 Marfan-centra in Nederland met maximaal 1 aortaprothese werden gerandomiseerd tussen losartan 100 mg 1dd en geen additionele losartantherapie. Alle patiënten continueerden hun standaardbehandeling, die voornamelijk uit gebruik van bètablokkers bestond. De primaire uitkomstmaat was afname van de aortadilatatiesnelheid. Secundaire uitkomstmaten waren toename van aortavolume en incidentie van de gecombineerde uitkomstmaat cardiovasculair overlijden, aortadissecties en aortaoperaties. De trial werd geregistreerd in het Nederlands Trialregister (NTR1423).

Resultaten

Er werden 233 patiënten geïncludeerd. Absolute aortadiameters werden gemeten aan het begin en aan het eind van de studie. Na 3 jaar was de aortaworteldilatatiesnelheid significant lager bij patiënten in de losartangroep vergeleken met patiënten in de controlegroep (0,77 mm/3 jaar (SD: 1,36) versus 1,35 mm/3 jaar (SD: 1,55); p = 0,014). De dilatatiesnelheid in het resterende aortatraject was vergelijkbaar in beide groepen. Er waren geen verschillen in de secundaire uitkomstmaten tussen beide groepen. Subanalyse van patiënten met een vóór de inclusie in de studie reeds chirurgisch vervangen aortawortel toonde dat in deze groep losartantherapie leidde tot een significante afname van de aortadilatatiesnelheid ter plaatse van de aortaboog in vergelijking met standaardbehandeling (0,50 mm/3 jaar (SD: 1,26) versus 1,01 mm/3 jaar (1,31); p = 0,033).

Conclusie

Bij volwassen Marfan-patiënten vermindert losartantherapie de aortaworteldilatatiesnelheid. Na een aortaworteloperatie vermindert losartantherapie de aortadilatatiesnelheid ter plaatse van de aortaboog.

Auteursinformatie

*Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in European Heart Journal (2013;34:3491-500) met als titel ‘Losartan reduces aortic dilatation rate in adults with Marfan syndrome: a randomized controlled trial’. Afgedrukt met toestemming.

AMC, Amsterdam.

Afd. Klinische Epidemiologie en Biostatistiek: dr. T. Radonic, arts-onderzoeker (thans: VUMC, Amsterdam; tevens: ICIN); prof.dr. A.H. Zwinderman, statisticus.

Afd. Medische Biochemie: dr. V. de Waard, biochemicus.

Radboudumc, afd. Cardiologie, Nijmegen.

Drs. J. Timmermans, cardioloog.

LUMC, afd. Cardiologie, Leiden.

Dr. A.J. Scholte, cardioloog.

UMCG, afd. Cardiologie, Groningen.

Prof.dr. M.P. van den Berg, cardioloog.

Contact dr. M. Groenink (m.groenink@amc.uva.nl)

Verantwoording

Belangenconflict en financiële ondersteuning: formulieren met belangenverklaringen zijn beschikbaar bij dit artikel op www.ntvg.nl (zoeken op A6845; klik op ‘Belangenverstrengeling’). Deze studie werd gefinancierd door een subsidie van de Nederlandse Hartstichting (2008B115) en ondersteund door het Interuniversitair Cardiologisch Instituut Nederland (ICIN).
Medeauteurs van het oorspronkelijke manuscript zijn Anje M. Spijkerboer en Henk A. Marquering.
Aanvaard op 16 oktober 2013

Auteur Belangenverstrengeling
Romy Franken ICMJE-formulier
Alexander W. den Hartog ICMJE-formulier
Teodora Radonic ICMJE-formulier
Vivian de Waard ICMJE-formulier
Janneke Timmermans ICMJE-formulier
Arthur J. Scholte ICMJE-formulier
Maarten P. van den Berg ICMJE-formulier
Aeilko H. Zwinderman ICMJE-formulier
Barbara J.M. Mulder ICMJE-formulier
Maarten Groenink ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties