Een zeldzame oorzaak van trommelstokvingers en horlogeglasnagels

A 57-year-old man presented with periodic arthralgias, myalgias, fever and clubbing of his toes. On the basis of skeletal scintigraphy and radiological examinations he was diagnosed with hypertrophic osteoarthropathy (or Pierre Marie-Bamberger syndrome). Elaborate diagnostic work-up did not reveal any underlying cause, specifically no pulmonal abnormalities, malignancies or infections. Only when he later presented at the accident and emergency department with signs of an upper gastro-intestinal bleeding, did a new CT scan reveal an aorto-enteric fistula caused by aortic graft infection. The infected vascular prosthesis was surgically replaced and a duodenal defect was closed. Sepsis and multiorgan failure occurred postoperatively, from which the patient largely recovered. At follow up, scintigraphic re-examination of the bones showed that the hypertrophic osteoarthropathy associated with the periost reactions had almost disappeared completely, and the clubbing of the toes was less. One of the rarer causes of clubbing toes and watchglass nails is infected vessel prostheses, as illustrated by this case. In patients with hypertrophic osteoarthropathy and symptoms of general malaise rarer or unusual causes should also be considered in order to prevent a severe complications.

Samenvatting

Bij een 57-jarige man met intermitterende artralgieën, spierpijnen, koorts en trommelstokvorming aan de tenen werd met skeletscintigrafisch en röntgenologisch onderzoek de diagnose ‘hypertrofische osteoartropathie’ (ziekte van Pierre Marie-Bamberger) bevestigd. Ondanks uitgebreid aanvullend onderzoek werd er geen onderliggende oorzaak gevonden, met name geen pulmonale afwijkingen, maligniteiten of infecties. Pas toen patiënt wegens bloedbraken met spoed op de eerstehulpafdeling werd gezien, werd op een hernieuwde CT van het abdomen een aortoduodenale fistel bij een geïnfecteerde aortabifurcatieprothese gezien. De prothese werd vervangen en een defect in het duodenum werd gesloten. Het postoperatieve beloop werd gecompliceerd door een sepsis met multiorgaanfalen, waarvan de patiënt uiteindelijk nagenoeg restloos herstelde. De periostreacties passend bij de hypertrofische osteoartropathie verdwenen nadien volledig en de trommelstokvorming van de tenen nam af. Een van de zeldzamere oorzaken van trommelstokvorming en horlogeglasnagels zijn geïnfecteerde vaatprothesen, zoals deze casus illustreert. Bij patiënten met een hypertrofische osteoartropathie en klachten van algehele malaise is uitgebreide diagnostiek naar de zeldzamere oorzaken noodzakelijk, om zo ernstige complicaties te kunnen voorkomen.