In één week afbouwen van chronisch gebruik van benzodiazepinen is mogelijk bij geriatrische patiënten

Bij ouderen wordt chronisch gebruik van benzodiazepinen in verband gebracht met cognitieve verslechtering, vallen en heupfracturen. Het veelal onterechte gebruik is moeilijk te stoppen. Meestal wordt een langzame afbouw geadviseerd over een periode van 12 weken.

Petrovic et al. onderzochten wat de kans van slagen is van het beëindigen van het chronisch gebruik van benzodiazepinen bij (acuut) opgenomen patiënten op een afdeling Geriatrie door substitutie van 1 mg lormetazepam gedurende één week.1 Het resultaat werd dubbelblind gerandomiseerd vergeleken met een placebo. Patiënten die tenminste 30 dagen benzodiazepinen gebruikten, werd gevraagd om deel te nemen. Zij mochten niet lijden aan dementie of een ernstige psychiatrische stoornis. Behalve het succespercentage werden ook de slaapkwaliteit (‘Pittsburgh sleep quality index’ (PSQI)) en onttrekkingsverschijnselen (‘Benzodiazepine withdrawal symptom questionnaire’ (BWSQ)) beoordeeld op dag 0, 3, 8, 15 en 30. Na één jaar werd nogmaals het succespercentage beoordeeld.

Van de 64 geschikte kandidaten gaven 40 toestemming voor deelname. Na randomisatie bestond tussen de studiegroep en de controlegroep geen belangrijk verschil in sekse, gemiddelde leeftijd, opname-indicatie, functionele status, indicatie voor benzodiazepinen en mate van gebruik, omgerekend naar diazepamequivalenten. In de lormetazepamgroep was 80 na 30 dagen en 40 na 1 jaar vrij van benzodiazepinen. Voor de placebogroep bedroeg dit respectievelijk 50 en 20. De slaapkwaliteit (PSQI) was in de lormetazepamgroep significant beter op dag 3, 15 en 30. Op dag 15 en 30 waren er minder onttrekkingsverschijnselen (BWSQ) bij de lormetazepamgebruikers. In de analyse werden uitvallers niet meegenomen.

Deze studie toont dat het in één week beëindigen van het chronisch gebruik van benzodiazepinen door lormetazepamsubstitutie op de korte termijn redelijk succesvol is. Na één jaar gebruikt echter de helft opnieuw een benzodiazepine. De uitval in de voorselectie van geschikte kandidaten, het kleine aantal deelnemers en de selectie van (acute) opnamen, maken de studie gevoelig voor verstorende elementen. Het is de vraag of één week substitutie van 1 mg lormetazepam succesvoller is dan afbouw van de eigen medicatie in één of meerdere weken. Aangezien psychische afhankelijkheid de voornaamste reden voor hervatting van het benzodiazepinegebruik was (56), wijzen de auteurs terecht op het belang van psychologische ondersteuning (cognitieve gedragstherapie) om een groter succespercentage op de lange termijn te bereiken.