Hoge doses benzodiazepinen afbouwen met flumazenil

Achtergrond en het waarom van de studie

Afhankelijkheid van hoge doses benzodiazepinen (≥ 30 mg diazepam-equivalent/dag) gaat gepaard met ernstige gezondheidsschade, en de traditionele afbouwmethodes werken vaak niet bij patiënten met deze afhankelijkheid.1 Vermoedelijk heeft dit te maken met het trage herstel van de gamma-aminoboterzuur(GABA)_a-receptor, die disfunctioneel wordt door het langdurige gebruik van hoge doses benzodiazepinen.

Casuïstische artikelen uit Australië beschrijven dat door subcutane infusie met een lage dosis flumazenil (4 mg/24 h) bij 100% van de patiënten binnen een week abstinentie bereikt werd, ook bij patiënten die meer dan 100 mg diazepam-equivalent per dag gebruikten.2 Deze lage dosis flumazenil geeft een geringe receptorbezetting, waardoor geen acute ontwenningsklachten ontstaan, maar versnelt wel het herstel van de GABA_a-receptoren naar het oude niveau van functioneren.

Om deze behandeling in Nederland beschikbaar te krijgen zijn ervaring en meer kennis over het beloop van de klachten en bijwerkingen nodig. Volgens de publicaties over deze behandeling geeft de infusie met flumazenil weinig klachten van ontwenning. Onduidelijker zijn het beloop van de klachten en het abstinentiepercentage in de follow-upperiode. Insulten lijken iets vaker voor te komen bij deze behandeling, maar we weten niet of bescherming met anti-epileptica zinvol is. Dit onderzoeken wij in de studie ‘Slow continuous subcutaneous flumazenil infusion for benzodiazepine dependence: a pilot study’, geregistreerd in het EU Clinical Trials Register (EudraCt) onder nummer 2014-000420-15.

Vraagstelling

Geeft ontgifting met een lage dosis flumazenil bij patiënten met benzodiazepineafhankelijkheid minder klachten van ontwenning en hogere abstinentiepercentages dan traditionele afbouw, zonder dat dit gepaard gaat met ernstige bijwerkingen of afwijkingen op het eeg?

Opzet van het onderzoek

De studie is opgezet als een prospectieve niet-geblindeerde studie met een follow-upduur van 3 maanden waarbij een deel van de resultaten vergeleken wordt met die van een historische controlegroep. We zullen 30 mensen met een afhankelijkheid van minimaal 30 mg diazepam of een equivalent daarvan gedurende 6 dagen behandelen met flumazenil. Exclusiecriteria zijn afhankelijkheid van een harddrug, epilepsie en een ernstige somatische of psychiatrische aandoening. De behandeling wordt verricht op de afdeling Psychiatrie van het Radboudumc. De nabehandeling vindt plaats in de eigen omgeving van de patiënt en moet voorafgaand aan de opname afgesproken zijn.

Te verwachten resultaten en implementatie

De eerste patiënten worden in het najaar van 2016 behandeld en we verwachten dat de studie eind 2017 afgerond zal worden. Een positief resultaat zal perspectief bieden voor de 15.000 mensen in Nederland met een hoge dosis benzodiazepineafhankelijkheid.

Aanmelden

Informatie kan ingewonnen worden op de website http://nispa.nl/onderzoek/benzodiazepine-afhankelijkheid. Aanmelden kan bij erik.paling@radboudumc.nl.