Een pijnlijke ontmoeting met de pieterman (Echiichtis vipera)

– The National Poisons Information Centre of the National Institute of Public Health and the Environment in the Netherlands in the past 2 years received dozens of requests for information about intoxication due to stings of the weever, Echiichtis vipera.

– The venomous apparatus of the weever consists of gill cover spines and 5 to 8 dorsal fin spines. The fish buries itself in the sandy or muddy bottom of the sea to wait for prey.

– The mixture of toxins that enters the skin upon contact with the spines causes a heavy local reaction, characterized mostly by pain, which untreated persists for 24 hours. An erythematous oedema may develop locally, spread over the entire extremity and persist for days. Systemic reactions are rare.

– Since the toxin mixture is heat labile, treatment is essentially simple: clean the wound and immerse the affected limb as soon as possible in warm water (45°C) for 30 to 90 minutes. This makes the pain disappear.

Samenvatting

– Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu is de afgelopen 2 jaar tientallen malen verzocht informatie te verstrekken over intoxicaties als gevolg van steken door de pieterman (Echiichtis vipera), een vis.

– Het gifapparaat van de pieterman bestaat uit kieuwbladstekels en 5 tot 8 dorsale gifstekels. De vis graaft zich in de zanderige of modderige zeebodem in en wacht op prooi.

– Het toxinemengsel dat bij contact met de stekels in de huid komt, leidt tot een hevige lokale reactie, die vooral gekenmerkt wordt door pijn. Zonder behandeling houdt deze pijn 24 h aan. Lokaal kan een erythemateus oedeem ontstaan dat zich over de hele extremiteit kan uitbreiden en dat dagen kan aanblijven. Systemische reacties zijn zeldzaam.

– Omdat het toxinemengsel hittelabiel is, is de behandeling in principe eenvoudig: de wond schoonmaken en het getroffen lichaamsdeel zo snel mogelijk in warm (45°C) water onderdompelen gedurende 30-90 min. Dan verdwijnt de pijn.