Is dit een soa?

Huisartsen en GGD-artsen krijgen veelvuldig vragen over soa’s voorgelegd. In dit artikel gaan we in op belangrijke vragen over de epidemiologie, risicoschatting, testbeleid, diagnostiek en preventie. Soa’s vormen een aparte groep infectieziekten vanwege de rol van seksualiteit. Goede communicatie over seksueel gedrag is voor adequate diagnostiek onontbeerlijk. We gaan in op de herkenning van extragenitale soa-manifestaties, die alertheid vereist. Het inschatten van het soarisico op grond van seksueel gedrag is voor het testbeleid essentieel. Groepen met een hoog risico voor alle soa’s zijn: manen die seks hebben met mannen, sekswerkers, personen met veel wisselende contacten, personen afkomstig uit een gebied waar soa’s endemisch zijn en personen die partner zijn van personen in de genoemde categorieën. Jongeren onder 25 jaar hebben een relatief hoog risico op chlamydia. Het advies is om bij hoogrisicopatiënten te testen op de ‘Big Five’ (chlamydia, gonorroe, syfilis, hepatitis B en hiv) vanwege de hoge prevalentie van soa’s in hun seksuele netwerken, en in andere gevallen te testen op basis van klachten en symptomen. Hiv en syfilis zijn ernstige soa’s. Vroegopsporing is belangrijk om schade te voorkomen door tijdige behandeling en om verdere verspreiding van die infecties tegen te gaan. Hiv-indicatoraandoeningen zijn daartoe bruikbare alarmsignalen. Pre-expositieprofylaxe (PrEP) kan hiv helpen voorkomen en verbetert de seksuele gezondheid. PrEP kan door de huisarts of GGD-arts worden voorgeschreven. Maar condoomgebruik blijft cruciaal in de preventie, zeker nu syfilis en gonorroe lijken toe te nemen.