Casus
Op de afdeling Spoedeisende Hulp werd een 41-jarige verstandelijk gehandicapte man met spastische tetraplegie gezien die sinds 1 dag een ernstig toegenomen buikomvang had. Hij had de laatste dagen nauwelijks gedefeceerd bij een over het algemeen al moeizame stoelgang. Bij onderzoek zagen wij een man die geen zieke indruk maakte. Zijn buik was bol gespannen met spaarzame, normotone peristaltiek en zonder drukpijn of peritoneale prikkeling. Bij rectaal toucher werd een volle ampulla recti gevoeld. De buikoverzichtsfoto met horizontale stralen gaf sterke aanwijzingen voor vrij gas in de buik (figuur a). Daar hier klinisch geen aanwijzingen voor waren…
(Geen onderwerp)
Alkmaar, mei 2003,
Naar aanleiding van het artikel van De Vries en Bradshaw (2003:970) wil ik 3 opmerkingen maken.
Beoordeling van de buik op vrije lucht met behulp van een buikoverzichtsfoto geschiedt meestal terwijl de patiënt op de linker zij ligt; nadat de patiënt gedurende 10 min in deze houding heeft gelegen, wordt een röntgenfoto met horizontale stralen gemaakt. Ook een thoraxfoto van de staande patiënt is voor dit doel geschikt.
Figuur a toont lucht in een kleine lis caudaal van het sterk gedilateerde sigmoïd. Dit, en het feit dat van beide darmen de buitenzijde niet zichtbaar is, maakt de diagnose ‘vrije lucht’ op basis van de buikoverzichtsfoto al erg onwaarschijnlijk.
Een buikoverzichtsfoto is pas compleet als er ook een anteroposterieure/posteroanterieure opname bij de staande of liggende patiënt is gemaakt. Met behulp van deze laatste opname kan men een eventuele ileus opsporen, evenals corpora aliena (waarop men bedacht moet zijn bij verstandelijk gehandicapte patiënten).