De waarde van selectieve screening voor het opsporen van hypercholesterolemie

– The aim of this study was to evaluate the decision of the Dutch Cholesterol Consensus Meeting in 1987 to screen selected groups of persons for the identification of individuals with hypercholesterolemia. During 8 weeks serum cholesterol levels were measured in all 305 newly referred patients to the outpatient clinic of general internal medicine of the University Hospital Nijmegen. Information on age, sex, smoking habits and the selection variables was obtained. Of the patients 4 were referred because of hypercholesterolemia, 11 were excluded because of disease which could influence cholesterol levels. The results of 270 patients were available for evaluation. For statistical analysis the t test and linear and logistic regression analysis were used.

Of the patients 87 individuals (32) would have been candidates for selective screening; in 20 (23) serum cholesterol levels were increased (≥ 6.5 mmoll). Selective screening would have identified 20 of 42 hypercholesterolemic individuals (48). Age showed a significant correlation with serum cholesterol levels (p < 0.001); after correction for age, selective screening did not identify more hypercholesterolemic patients (p > 0.4). The serum cholesterol level appeared to be higher in the group meeting the selection criteria (p = 0.04). Among these criteria only hypertension was significantly correlated with serum cholesterol levels (p = 0.02) but sensitivity and predictive value for hypercholesterolemia were low.

To identify a larger proportion of hypercholesterolemic individuals selective screening does not appear useful. If selective screening is chosen however, it should focus on hypertensive patients, also because the identification of patients with several risk factors is important from a prevention point of view.

Samenvatting

Naar aanleiding van de beslissing op de Nederlandse cholesterolconsensusbijeenkomst in 1987 om voor het opsporen van hypercholesterolemie slechts bij geselecteerde groepen het serumcholesterolgehalte te bepalen, werd een onderzoek verricht naar de waarde van selectieve screening. Hiertoe werd gedurende 8 weken bij alle 305 nieuw verwezen patiënten (leeftijd 20-65 jaar) op de polikliniek Algemene Interne Geneeskunde van het Academisch Ziekenhuis Nijmegen het serumcholesterolgehalte bepaald. Naast leeftijd, geslacht en rookgewoonten werden uit de medische status en via een vragenlijst gegevens over de screeningsvariabelen verkregen. Bij 4 patiënten was de reden voor verwijzing hypercholesterolemie; 11 hadden een aandoening die het cholesterolgehalte zou kunnen beïnvloeden en werden buiten beschouwing gelaten. Van 270 personen waren alle gegevens beschikbaar. Voor statistische analyse werden de t-toets en lineaire en logistische regressie-analyse gebruikt.

Voor selectieve screening zouden 87 (32) personen in aanmerking komen; 20 (23) van hen hadden hypercholesterolemie (serumcholesterolgehalte ≥6,5 mmoll). Door selectieve screening zouden 20 van de 43 personen (47) met hypercholesterolemie opgespoord worden. Leeftijd toonde een significante correlatie met het serumcholesterolgehalte (p < 0,001); als hiermee rekening werd gehouden, gaf selectieve screening geen groter aantal patiënten met hypercholesterolemie (p > 0,4); wel bleek het serumcholesterolgehalte in de groep die voldeed aan een of meer screeningscriteria hoger dan bij de groep die dat niet deed (p = 0,04). Van de screeningscriteria genoemd in de consensustekst toonde alleen hypertensie een significant verband met het serumcholesterolgehalte (p = 0,02), echter zonder grote sensitiviteit of voorspellende waarde voor hypercholesterolemie.

Voor het opsporen van hypercholesterolemie lijkt selectieve screening niet zinvol. Als men toch selectief wil screenen, dan komen vooral hypertensiepatiënten in aanmerking, te meer omdat uit preventief oogpunt herkenning van personen met meerdere risicofactoren van groot belang is.