De waarde en de risico's van percutane cytologische punctie bij de preoperatieve analyse van pancreastumoren

- In a period of a little over two years 34 preoperative fine needle aspiration biopsies were performed in 32 patients with a possible malignant lesion of the pancreas. A cytological diagnosis of cancer was obtained in 22 patients. On follow-up 27 patients, in whom 28 biopsies were performed, proved to have a malignant tumour. The overall sensitivity of fine needle aspiration cytology in diagnosing a malignancy was 77.8. There were no false positive results (specificity: 100). Three patients developed serious biopsy-related complications.

This relatively low sensitivity and the fact that a biopsy is not without risk leads to the advice not to perform preoperative fine needle aspiration biopsies as a routine in patients in whom curative or palliative surgery is indicated. Percutaneous biopsy is advised and can be useful if no indication for surgery is present because of the patient's condition or the extent of the disease and non-surgical palliation is the treatment of choice.

Samenvatting

In een periode van ruim 2 jaar werden in het Academisch Ziekenhuis Utrecht bij 32 patiënten met een mogelijk kwaadaardige tumor in het pancreas 34 cytologische puncties verricht. Bij 22 patiënten werd hiermee een maligniteit gediagnostiseerd, terwijl in totaal 27 patiënten een maligniteit bleken te hebben (sensitiviteit: 77,8). Er waren geen fout-positieve uitslagen (specificiteit: 100). Bij 3 patiënten deden zich echter ernstige, duidelijk met de punctie samenhangende complicaties voor.

Vanwege de betrekkelijk geringe sensitiviteit van het onderzoek en het feit dat een punctie niet geheel zonder risico is, adviseren wij percutane cytologische puncties niet uit te voeren bij patiënten die om welke reden ook in aanmerking komen voor een operatie. Percutane dunne-naaldpuncties van vermoedelijk maligne afwijkingen zijn wel geïndiceerd wanneer chirurgische therapie onmogelijk of onwenselijk is en gekozen wordt voor niet-chirurgische palliatie.