De vicieuze cirkel die leidt tot reumatoïde artritis

Rheumatoid arthritis (RA) is characterized by chronic inflammation of the joints and the presence of anti-citrullinated protein autoantibodies (ACPA).
ACPA are very specific for RA and are involved in its pathophysiology.
Five steps, all of which are supported by experimental evidence, can be distinguished during the development of the chronic inflammation in RA.
Step 1: During inflammation a large influx of inflammatory cells takes place. These cells will ultimately die via apoptosis. When the dying cells are not cleared efficiently, citrullinated proteins and citrullinating enzymes are released into the extracellular space.
Step 2: Extracellular proteins are citrullinated by these enzymes.
Step 3: Only individuals with a certain genetic background produce ACPA.
Step 4: Arthritis is induced by the formation of immune complexes of ACPA and citrullinated proteins.
Step 5: These immune complexes stimulate the inflammation, which leads to the recruitment of new inflammatory cells. This establishes a vicious cycle, the RA cycle.

Samenvatting

Reumatoϊde artritis (RA) wordt gekenmerkt door chronische ontsteking van gewrichten en aanwezigheid van autoantistoffen gericht tegen gecitrullineerde eiwitten (ACPA).
ACPA zijn zeer specifiek voor de ziekte en zijn betrokken bij de pathofysiologie van RA.
Bij de ontwikkeling van de chronische gewrichtsontsteking in RA kan men 5 stappen onderscheiden die allemaal experimenteel zijn onderbouwd:
Stap 1: Bij een ontsteking vindt er een grote influx plaats van ontstekingscellen, die na gedane arbeid afsterven (apoptose). Wanneer deze apoptotische cellen niet tijdig worden opgeruimd, komen er gecitrullineerde eiwitten en citrullinerende enzymen in de extracellulaire ruimte terecht.
Stap 2: Deze enzymen citrullineren extracellulaire eiwitten.
Stap 3: Alleen individuen met een bepaalde genetische achtergrond maken ACPA.
Stap 4: De artritis wordt geïnduceerd door de vorming van immuuncomplexen van ACPA en gecitrullineerde eiwitten.
Stap 5: Deze immuuncomplexen stimuleren de ontsteking, hetgeen nieuwe ontstekingscellen aantrekt. Dat maakt de RA-cyclus tot een vicieuze cirkel.

Artikelinformatie

3 juni 2009

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B232

Vakgebied

Pathologie

Labdiagnostiek

Bewegingsapparaat

Auteursinformatie

Radboud Universiteit, afd. Biomoleculaire Chemie, Institute for Molecules and Materials (IMM) en het Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences (NCMLS), Nijmegen.

Prof.dr. W.J. van Venrooij en prof.dr. G.J.M. Pruijn, biochemici.

Contact prof.dr. W.J. van Venrooij (W.vanVenrooij@ncmls.ru.nl)

Verantwoording

Prof.dr. T.W.J. Huizinga en dr. F. van Gaalen (beiden Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden) en dr. D.J. de Rooij (St Maartenskliniek, Nijmegen) gaven kritisch commentaar op een eerdere versie van het manuscript.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 12 januari 2009