De toegangspoort tot de gildekamer van het Amsterdamse chirurgijnsgilde

In the 17th and 18th centuries the entrance to the guild chamber of the Amsterdam Guild of Surgeons was located in the right corner-tower of the Waag on the Nieuwmarkt in Amsterdam. The surgeons entered their guild chamber through this door for guild meetings or to take surgical exams. The entrance also gave access to the anatomy theatre, the ‘Theatrum Anatomicum’, where anatomical dissections – anatomy lessons – took place. There was a bust of Hippocrates in the facade above the door, and the inscription ‘Theatrum Anatomicum’. The series of ‘anatomy lessons’ reminds us of the famous paintings that were commissioned by the Surgeons’ Guild. At the beginning of the 17th century, a skeleton was painted on the door in the gateway, and this marked the entrance to the Surgeons’ Guild for almost 200 years. We examined, from a historical perspective, how the gateway to the guild chamber of the Amsterdam Guild of Surgeons was transformed over time.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Samenvatting

De toegangspoort tot de gildekamer van het Amsterdamse chirurgijnsgilde bevond zich in de 17e en 18e eeuw in de rechter hoektoren van de Waag op de Nieuwmarkt in Amsterdam. Door deze poort bereikten de chirurgijns hun gildekamer voor vergaderingen en de chirurgijnsexamens. De poort gaf ook toegang tot het Theatrum Anatomicum waar de ontledingen – anatomische lessen – plaatsvonden. In de gevel van de poort bevond zich een buste van Hippocrates met daaronder de inscriptie ‘Theatrum Anatomicum’. De reeks ‘anatomische lessen’ herinnert aan de beroemde schilderijen die in opdracht van het chirurgijnsgilde zijn gemaakt. Op de deur van de toegangspoort was aan het begin van de 17e eeuw een geraamte geschilderd dat ongeveer 200 jaar de toegangsdeur van het chirurgijnsgilde heeft gemarkeerd. Wij onderzochten vanuit historisch perspectief welke gedaantewisselingen de toegang tot de gildekamer van het Amsterdamse chirurgijnsgilde in de loop der tijd heeft ondergaan.