De samenhang tussen prenatale blootstelling aan de Hongerwinter en medische bevindingen op lange termijn

- The ‘foetal origins’ hypothesis (Barker hypothesis) proposes that undernutrition of the foetus during critical periods of development increases the risk of coronary heart disease in later life. The Dutch famine caused by the second World War in the winter of 1944 - although a historical disaster - provides a unique opportunity to study effects of undernutrition during gestation in humans. The health of people born around the time of the Dutch famine, in the Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam, of whom detailed birth records exist, was assessed. There were indications that chronic diseases in later life are associated with prenatal undernutrition. The associations with undernutrition, however, depend upon the time of occurrence during gestation. Our findings are compatible with the conclusion that maternal malnutrition during gestation may permanently affect adult health without affecting the size of the baby at birth. This may imply that adaptations that enable the foetus to continue to grow may have adverse consequences for health in later life.

Zie ook het artikel op bl. 2491.

De zogenaamde Barker-hypothese (hypothese van de foetale oorsprong van ziekten op volwassen leeftijd) stelt dat ondervoeding van de foetus tijdens kritische perioden van groei en ontwikkeling leidt tot permanente veranderingen in de structuur en fysiologie van het lichaam van de foetus, en dat deze veranderingen op hun beurt weer kunnen leiden tot coronaire hartziekten, hypertensie, hypercholesterolemie en diabetes.1 Een combinatie van omstandigheden maakt dat de Nederlandse Hongerwinter in de Tweede Wereldoorlog kan worden beschouwd als een ‘experiment van de geschiedenis’ om deze hypothese te toetsen. De Hongerwinter had een abrupt begin en einde, en trof vrijwel de gehele bevolking in het westen van Nederland. Vanwege de volledigheid van de bevolkingsregistratie en dankzij het feit dat alle geboortedossiers bewaard zijn gebleven, is het mogelijk om mensen op te sporen die in die tijd zijn geboren in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam.