De rekening van roken

Two recent societal cost–benefit analyses have documented the costs of smoking and the cost-effectiveness of preventing smoking.
Smoking costs the Netherlands society EUR 33 billion per year.
The majority of this is the monetary value of health loss; these are “soft” euros that cannot be re-spent.
There is not a great deal of difference between costs and benefits when expressed in “hard” euros, which means that there is no clear business case for anti-smoking policy.
The greatest benefit of discouraging smoking is improved health for the individual and increased productivity for the business sector; however, the benefits cannot be easily realised, because even in the most favourable scenario the number of smokers will decrease slowly.
Excise duties seem to offer the most promising avenue for combating smoking. The benefits of anti-smoking policy, therefore, consist mainly of tax revenues for the government.
Stringent policy is required to transform tax revenues into health gains.

Conflict of interest and financial support for this article: L. Kok has received a grant from the Netherlands foundation Stichting Eindspel Tabak (“Endgame for Tobacco”). L. Kok is the author of the SEO report, and P.F. van Gils is a co-author of the Maastricht report. ICMJE forms provided by the authors are available online along with the full text of this article.

In deze serie publiceren wij artikelen over roken. De onderwerpen lopen uiteen van de gezondheidseffecten van roken tot de kosten voor de samenleving en de preventie van roken onder jongeren.

Samenvatting

Recent hebben 2 maatschappelijke kosten-batenanalyses de kosten van roken en de kosteneffectiviteit van rookpreventie in kaart gebracht.
Roken kost de Nederlandse samenleving 33 miljard euro per jaar.
Voor het grootste deel betreft dit de geldelijke waardering van gezondheidsverliezen; dit zijn ‘zachte’ euro’s die niet opnieuw uitgegeven kunnen worden.
In ‘harde’ euro’s ontlopen de kosten en baten elkaar niet veel, waardoor er geen duidelijke business-case voor antirookbeleid is.
De grootste winsten van tabaksontmoediging zijn gezondheidswinst voor mensen en productiviteitswinst voor het bedrijfsleven. Maar die winsten zijn niet gemakkelijk te realiseren, omdat ook in de gunstigste scenario’s het aantal rokers maar langzaam daalt.
Accijnzen hebben de beste papieren om het roken tegen te gaan. De winst van antirookbeleid bestaat daarom vooral uit accijnsinkomsten voor de overheid.
Krachtig beleid is nodig om deze accijnswinst om te zetten in gezondheidswinst.

Artikelinformatie

Aanvaard op

7 november 2016

8 februari 2017

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2017;161:D833

Vakgebied

Publieke gezondheidszorg

Auteursinformatie

RIVM, Bilthoven.

Bureau Directieraad: prof.dr. J.J. Polder, gezondheidseconoom (tevens: Universiteit van Tilburg, dep. Tranzo).

Centrum Voeding, Preventie en Zorg, afd. Kwaliteit van Zorg en Gezondheidseconomie: dr. P.F. van Gils, onderzoeker; dr. T.L. Feenstra, gezondheidseconoom (tevens: Rijksuniversiteit Groningen-UMCG, afd. Epidemiologie).

Centrum Gezondheidsbescherming, afd. Productsamenstelling: dr. R. Talhout, onderzoeker tabaksproducten.

SEO Economisch Onderzoek, Amsterdam.

Dr. L. Kok, gezondheidseconoom.

Contact prof.dr. J.J. Polder (johan.polder@rivm.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning voor dit artikel: L. Kok ontving een onderzoeksubsidie van Stichting Eindspel Tabak. ICMJE-formulieren zijn online beschikbaar bij dit artikel.