De praktijk van systematische reviews. VII. Het combineren van de resultaten van observationele onderzoeken

- Knowledge concerning aetiologic hypotheses can be obtained through systematic reviews of observational studies.

- In observational studies, heterogeneity between studies is expected, because of differences in study design and analysis.

- Data from observational studies have to be made comparable before pooling of results from component studies is possible.

- In this, definition of exposure and disease and adjustment for confounding have to be taken into account.

- Three methods to deal with heterogeneity are presented: ignoring (fixed effects model), modelling (random effects model) and exploring (meta regression).

- Any combination of data in meta-analysis of observational studies has to be based on statistical, methodological and clinical considerations. The same considerations are applied for the choice which method is used.

Samenvatting

- Door het uitvoeren van een systematische review van observationele onderzoeken kan inzicht worden verkregen in de stand van zaken ten aanzien van etiologische vraagstellingen.

- Door verschillen in onderzoeksopzet en analyse bestaat doorgaans veel variabiliteit tussen observationele onderzoeken.

- Voordat met het samenvoegen van gegevens uit dit type onderzoek kan worden begonnen, moeten de gegevens uit de afzonderlijke onderzoeken eerst vergelijkbaar gemaakt worden.

- Hierbij dient onder meer rekening gehouden te worden met de operationalisatie van blootstelling en ziekte en met de wijze van correctie voor ‘confounding’.

- Er kan op drie manieren omgegaan worden met variabiliteit tussen onderzoeken: variabiliteit negeren (‘fixed effects’-model), verdisconteren (‘random effects’-model) of exploreren (metaregressie).

- Op basis van statistische, methodologische en klinische overwegingen wordt bepaald of het combineren van gegevens uit observationeel onderzoek zinvol is. Dezelfde overwegingen gelden voor de keuze van de benadering.