Het gebruik van psychotrope stoffen kan een zodanige vorm aannemen, dat er sprake is van afhankelijkheid en verslaving. De farmacologische visie op deze begrippen wordt hier weergegeven. De effecten en werkingsmechanismen van de verschillende verslavende stoffen worden kort samengevat. Experimenteel verslavingsonderzoek kan bijdragen aan het ontwikkelen van nieuwe therapeutische behandelingen van verslavingsziekten.
Farmacologische begrippen
Er is sprake van afhankelijkheid van een middel, indien het de betrokken persoon meer of minder moeite kost het gebruik ervan te staken. Men onderscheidt twee vormen van afhankelijkheid, namelijk lichamelijke en psychische afhankelijkheid.
Lichamelijke afhankelijkheid wordt gekenmerkt door het optreden van onthoudingsverschijnselen, indien de gebruiker het herhaalde gebruik van het middel staakt. Deze verschijnselen, die dagen tot weken kunnen duren, zijn min of meer kenmerkend voor het middel dat gebruikt wordt. Pathognomonisch voor onthoudingsverschijnselen is dat ze onmiddellijk verdwijnen door hernieuwd gebruik van het betreffende middel. Onthoudingsverschijnselen kunnen worden opgewekt door toediening van specifieke antagonisten…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
Goutum, december 1995,
In het themanummer over drugsverslaving heeft Van Ree in zijn bijdrage het psychoanalepticum coffeïne terecht opgenomen in de rij van verslavende stoffen (1995;2610-3). Hij kent er wel een psychische afhankelijkheid aan toe, maar geen lichamelijke, hetgeen in tegenspraak is met de klinische les van Couturier over ‘weekendhoofdpijn’ als een van de vele coffeïne-onttrekkingsverschijnselen.1Het is jammer dat dit lezenswaardige tijdschriftnummer niet ook ruimte bood voor andere historische beschouwingen dan alleen die over opium (1995;2629-32). De verslavende drank koffie heeft de afgelopen drie eeuwen na een haperende start (verscheidene overheden verboden het drankje uit angst voor de opwekkende werking onder de bevolking) de westerse samenleving succesvol veroverd. Bijna alle (92%) volwassen Nederlanders gebruiken het in meer of mindere mate.2 De vraag lijkt gerechtvaardigd of het inmiddels eeuwenlange intensieve gebruik van dit pepmiddel de ontwikkeling van onze, door velen als ‘opgefokt’ ervaren, samenleving niet meer heeft beïnvloed dan alle andere door Van Ree genoemde middelen tezamen? Een open deur of een ‘door of perception’?
Couturier EGM. Wie uitgeslapen is, slaapt nooit meer uit; ‘weekendhoofdpijn’ door te late en te geringe inname van cafeïne. [LITREF JAARGANG="1993" PAGINA="1953-5"]Ned Tijdschr Geneeskd 1993;137:1953-5.[/LITREF]
Jaarverslag 1994. Amsterdam: Vereniging van Nederlandse Koffiebranders en Theepakkers, 1995.