Complicaties, ziekenhuissterfte en overleving na partiële pancreaticoduodenectomie

To analyse hospital mortality, complications and survival of patients after subtotal pancreaticoduodenectomy in the Academic Medical Centre, Amsterdam, the Netherlands, 1983-1996.

Design

Partly retrospective (1983-August 1987), partly prospective (September 1987-1996).

Method

Patient characteristics, indication for surgery, postoperative complications, mortality and survival of patients who underwent subtotal pancreaticoduodenectomy were recorded in a computer database. Patients were subdivided into three groups (1983-September 1992; October 1992-1994; 1995-September 1996) to analyse the influence of change in surgical technique and the increase of experience.

Results

From 1983-to September 1996, 312 consecutive patients underwent a subtotal pancreaticoduodenectomy. Hospital mortality decreased from 4.9 to 1.4 in the last period (1995-1996). The complication rate decreased from 60 to 41. The hospital stay decreased from median 24 days to 16 days. The actualized 5-year survival analysed for patients operated from 1983-to September 1992 was 31. Patients with ampullary tumours had a 5-year survival of 50. The 5-year survival of patients with bile duct and pancreatic carcinoma was 24 and 15 respectively.

Conclusions

Subtotal pancreaticoduodenectomy can be performed safely with a low mortality (< 2) in specialised centres. The morbidity is still substantial (40). The survival is mainly dependent on type of tumour and patient selection and is approximately 50 for patients with ampullary tumours. The pylorus preserving procedure has become the standard operation.

Samenvatting

Doel

Analyse van operatiesterfte, complicaties en overleving van patiënten na een partiële pancreaticoduodenectomie (Whipple-operatie) in het Academisch Medisch Centrum, 1983-1996.

Opzet

Deels retrospectief (1983-augustus 1987), deels prospectief (september 1987-1996) descriptief onderzoek.

Methode

Van patiënten die een partiële pancreaticoduodenectomie ondergingen, werden alle gegevens over operatie-indicatie, complicaties, sterfte en overleving bijgehouden via een computerdatabase. De patiënten werden onderverdeeld in 3 groepen (1983-september 1992; oktober 1992-1994; 1995-september 1996) om een effect van verandering in operatietechniek en toename in ervaring te kunnen beoordelen.

Resultaten

In de periode 1983-september 1996 werd bij 312 opeenvolgende patiënten een al dan niet pylorussparende Whipple-operatie uitgevoerd. De operatiesterfte daalde van 4,9 in de eerste periode naar 1,4 in de laatste periode en complicaties traden op in respectievelijk 60 en 41 van de gevallen. De opnameduur daalde van respectievelijk 24 (mediaan) naar 16 dagen in de laatste periode. De 5-jaarsoverleving, geanalyseerd voor patiënten geopereerd in de periode 1983-september 1992, bedroeg voor de totale groep patiënten 31. Patiënten met een ampulcarcinoom hadden een 5-jaarsoverleving van 50, voor galweg- en pancreaskopcarcinoom was dit respectievelijk 24 en 15.

Conclusies

Partiële pancreaticoduodenectomie kan tegenwoordig in een centrum met een lage ziekenhuissterfte (< 2) worden uitgevoerd. De morbiditeit blijft groot: ongeveer 40 van de patiënten heeft één of meer complicaties. De overleving is sterk afhankelijk van het type tumor en patiëntenselectie, en bedraagt 50 na 5 jaar bij patiënten met een tumor van de papil van Vater, doch is lager bij patiënten met een pancreaskopcarcinoom (15). De pylorussparende Whipple-resectie is de behandeling van keuze.