Communicatie

Kennis en kunde zijn onontbeerlijk voor een goede uitoefening van het medisch beroep, daar zal iedereen het wel over eens zijn. Maar met die ingrediënten alleen gaat het toch niet lukken om een goede dokter te worden. Er wordt dan tegenwoordig in de opleiding ook veel meer aandacht besteed aan de persoonlijke vorming van de arts. Sleutelbegrippen daarbij zijn: feedback en toetsing met betrekking tot professioneel gedrag in een open en niet-bedreigende sfeer. Daartoe hoort ook de manier van communiceren, met patiënten en met collegae. Dit nummer van het tijdschrift bewijst maar weer eens hoe belangrijk dat laatste is. In het stuk van Tiessen et al. (bl. 657) gaat het om wat genoemd zou kunnen worden: anticiperende communicatie. Hoewel de in het artikel beschreven interactie van simvastatine met andere geneesmiddelen wel als bekend mag worden verondersteld, heeft het probleem van de moeizame communicatie met de slecht Nederlands sprekende patiënt een belangrijke educatieve waarde. Cultuur- en taalverschillen zullen een steeds belangrijker rol gaan spelen in onze praktijkvoering. In Californië en het zuiden van de Verenigde Staten hebben veel artsen al Spaans geleerd om beter te kunnen communiceren met de Latino-bevolking. Nu wil ik niet propageren dat wij massaal Turks, Marokkaans of Chinees moeten gaan leren maar in het medisch onderwijs zou best wat meer aandacht besteed mogen worden aan dit soort taal- en begripsproblematiek. Hoe men ook over migratie en inburgering denkt, de anderstalige patiënt die onze hulp zoekt, heeft recht op dezelfde aandacht en compassie als degene voor wie een half Nederlands woord al genoeg is.

Een geheel andere vorm van communicatie wordt beschreven door Janssen, Koopmans en Van Gurp op bl. 643. Dit artikel gaat over registratie van complicaties en het praten daarover. Terecht merken de auteurs op dat complicatieregistratie op zich geen doel dient als er ook niet over gesproken wordt. Waar dit voor chirurgen overigens al jarenlang gemeengoed is, is het voor de algemeen wat meer naar binnen gerichte internisten nog wat wennen. Maar als variant op een bekende reclameslogan geldt ook hier: dat zouden meer mensen moeten doen! Daarbij dient het uitdrukkelijk om vermijdbaarheid te gaan, niet om verwijtbaarheid. De kunst om dit soort exercities in het handelen te integreren, zal de kunde alleen maar groter maken.