Clopidogrel uitsluitend voor rokers? Nog lang niet

Dual antiplatelet therapy with acetylsalicylic acid and a P2Y12 receptor antagonist is the cornerstone of treatment in patients with acute coronary syndromes and patients undergoing coronary stenting. Two recent meta-analyses concluded that the efficacy of the P2Y12 receptor antagonist clopidogrel in reducing cardiovascular events is more pronounced in smokers than in non-smokers. Most probably, this is due to induction of cytochrome p450 1A2 by smoking, which accelerates conversion of clopidogrel to its active metabolite. These observations are of great interest. However, before these observations can be used to guide treatment in the clinical arena, the effect of smoking should be studied in prospective clinical trials, investigating not only its modulation of the efficacy but also of the bleeding complications of clopidogrel.

Conflict of interest and financial support: a disclosure form provided by the author is available along with the full text of this article at www.ntvg.nl, search for A7359; click on ‘Belangenverstrengeling’ (‘Conflict of interest’).

Roken levert maar zelden een gezondheidsvoordeel op. Een recente publicatie in British Medical Journal suggereert nu echter dat roken de werkzaamheid van de plaatjesaggregatieremmer clopidogrel versterkt.1 Een meta-analyse van 6 gerandomiseerde onderzoeken toont dat clopidogrel bij rokers leidt tot 25% reductie in het optreden van de primaire uitkomstmaat, meestal een samengestelde uitkomstmaat van cardiovasculaire dood, acuut myocardinfarct of beroerte (relatief risico (RR): 0,75; 95%-BI: 0,67-0,83). Bij niet-rokers is dit slechts 8% (RR: 0,92; 95%-BI: 0,87-0,98). Er was geen statistische heterogeniteit, geen duidelijke publicatiebias en de resultaten worden bevestigd in een vergelijkbare meta-analyse.2 Het is daarom verleidelijk om te concluderen dat clopidogrel voorbehouden dient te worden aan rokers. Ik vind deze conclusie echter voorbarig en zal dat beargumenteren aan de hand van 2 mogelijke scenario’s.

Mogelijke mechanismen

De meest waarschijnlijke verklaring voor het effect van roken op de effectiviteit van clopidogrel is farmacokinetisch van aard. Clopidogrel is een pro-drug…

Artikelinformatie

11 februari 2014

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A7359

Vakgebied

Hart en vaten

Geneesmiddelen

Huisartsgeneeskunde

Auteursinformatie

Universitair Medisch Centrum St Radboud, afd. Interne Geneeskunde en afd. Farmacologie-Toxicologie, Nijmegen.

Contact Dr. N.P. Riksen, internist-vasculair geneeskundige (NielsRiksen@Radboudumc.nl)

Verantwoording

Dr. Marc A. Brouwer, cardioloog in het Radboudumc, las het manuscript kritisch door.
Belangenconflict en financiële ondersteuning: een formulier met belangenverklaring is beschikbaar bij dit artikel op www.ntvg.nl (zoeken op A7359; klik op ‘Belangenverstrengeling’).
Aanvaard op 12 januari 2014