Binnen de grenzen van de wet?

We discuss two patients with infectious tuberculosis who underwent compulsory isolation and treatment without their consent. We describe the threat to the patient’s rights, i.e. the right of freedom, the right of autonomy and the right of protection of the integrity of the body. We describe the application of the relevant laws and of the differing safeguards, and discuss the unlimited length of the Dutch Public Health Act orders. We refer to a Dutch statement and the WHO ethics guidelines on the implementation of their End TB Strategy. Forced isolation may be the last resort to protect society from patients with infectious diseases who do not comply with isolation measures, but compulsory treatment for tuberculosis patients is considered unacceptable. We suggest an amendment of the Dutch Public Health Act to enable better protection of the rights of tuberculosis patients.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Collega’s uit het Tuberculosecentrum Beatrixoord te Haren beschrijven in dit tijdschrift twee patiënten met besmettelijke tbc bij wie maandenlange dwangmaatregelen werden toegepast.1 Het ging hierbij om dwangisolatie in het kader van de Wet Publieke Gezondheid (Wpg) en dwangbehandeling in het kader van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). De beschreven casuïstiek is illustratief voor een deel van de patiënten met tbc in Nederland: patiënten met grote psychosociale problemen, zonder legale status en zonder partner of familie.

Langdurige dwangisolatie en -behandeling vormen een beperking van het recht op bewegingsvrijheid, het recht op zelfbeschikking en het recht op bescherming van de integriteit van het lichaam. Dit vraagt om een kritische beoordeling. Zijn de Wpg en WGBO juist geïnterpreteerd en toegepast? Zijn de rechten van deze patiënten voldoende gerespecteerd? Wat is het standpunt van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over dwangbehandeling bij tbc, en bestaat er ook een Nederlands standpunt?