Trend naar tevredener familie en meer comfort van de stervende

Betere zorg rond levenseinde van patiënten met dementie

Onderzoek
Jenny T. van der Steen
Mirjam C. van Soest-Poortvliet
Marie-José H.E. Gijsberts
Bregje D. Onwuteaka-Philipsen
Wilco P. Achterberg
Miel W. Ribbe
Luc Deliens
Henrica C.W. de Vet
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A5324
Abstract

Rectificatie

Op dit artikel is de volgende verbetering gekomen:

 

In figuur 1 en 2 zijn de lijnen verkeerd weergegeven. In de oude figuren zijn alle lijnen doorgetrokken, wat zou wijzen op een significante trend. Er zijn echter slechts 2 trends significant.

 

Klik hier voor figuur 1.

Klik hier voor figuur 2.

Samenvatting

Doel

Analyseren of er sprake is van een trend in kwaliteit van levenseindezorg en kwaliteit van sterven bij dementie volgens het oordeel van familieleden.

Opzet

Onderzoek met de individuele patiëntengegevens uit 3 studies, waarvan 2 uitsluitend retrospectief (na overlijden) waren en 1 deels ook prospectief was.

Methode

Wij combineerden de gegevens over 372 psychogeriatrische bewoners met dementie uit 38 verpleeghuizen en 13 verzorgingshuizen, over de periode 2005-2010. De uitkomstmaten waren de ‘End-of-Life in Dementia (EOLD)-Satisfaction With Care’-score (SWC; schaal 10-40) voor kwaliteit van ofwel tevredenheid met levenseindezorg, en de EOLD-‘Comfort Assessment in Dying’-score (CAD; schaal 12-42) voor kwaliteit van sterven ofwel comfort. Regressie-analyses met tijd (trend) als onafhankelijke factor werden uitgevoerd met correctie voor clustering van bewoners binnen huizen. Wij corrigeerden verder voor verschillen tussen bewoners, huizen en studie-opzet.

Resultaten

Wij vonden een consistente trend van een grotere tevredenheid met de levenseindezorg door de jaren heen onder familieleden van bewoners met dementie (ongecorrigeerd 0,5 punt per jaar toename op de SWC-schaal en gecorrigeerd 1,2 punten; gemiddelde totaalscore: 32,4 (SD: 5,3)). De resultaten voor de CAD-schaal (gemiddeld: 32,2 (SD: 5,7)) waren niet eenduidig; alleen de uitsluitend retrospectief verzamelde gegevens wezen op meer comfort. Op item- en subschaalniveau bleek dat familie met name tevredener was over algemene maatregelen voor de bewoner en emotionele ondersteuning van henzelf; men zag verder minder emotioneel lijden bij de bewoner.

Conclusie

Wij vonden een positieve trend van meer tevredenheid met de levenseindezorg. Mogelijk hebben bewoners volgens hun familie ook een comfortabeler levenseinde gehad. Voortgaande surveillance van kwaliteitsuitkomsten aan het levenseinde is van belang nu het zorgbudget meer onder druk komt te staan.

Auteursinformatie

VU medisch centrum, EMGO Instituut voor onderzoek naar gezondheid en zorg, Amsterdam.

Afd. huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde: dr.ir. J.T. van der Steen, epidemioloog; drs. M.C. van Soest-Poortvliet, biomedisch wetenschapper; drs. M.J.H.E. Gijsberts, specialist ouderengeneeskunde (tevens: afd. Sociale Geneeskunde); prof.dr. M.W. Ribbe, specialist ouderengeneeskunde.

Afd. Epidemiologie en Biostatistiek: prof.dr.ir. H.C.W. de Vet, epidemioloog.

Leids Universitair Medisch Centrum, afd. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, Leiden.

Prof.dr. W.P. Achterberg, specialist ouderengeneeskunde.

Contact dr.ir. J.T. van der Steen (j.vandersteen@vumc.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: een formulier met belangenverklaring is beschikbaar bij dit artikel op www.ntvg.nl (zoeken op A5324; klik op ‘Belangenverstrengeling’). Financiële ondersteuning: dr.ir. J.T. van der Steen ontving een Veni-subsidie van NWO, nr. 916.66.073; ZonMw: Programma Palliatieve Zorg nr. 1151.0001 en nr. 1150.0003.
Aanvaard op 23 januari 2013

Auteur Belangenverstrengeling
Jenny T. van der Steen ICMJE-formulier
Mirjam C. van Soest-Poortvliet ICMJE-formulier
Marie-José H.E. Gijsberts ICMJE-formulier
Bregje D. Onwuteaka-Philipsen ICMJE-formulier
Wilco P. Achterberg ICMJE-formulier
Miel W. Ribbe ICMJE-formulier
Luc Deliens ICMJE-formulier
Henrica C.W. de Vet ICMJE-formulier
Levenseindezorg als statistiek
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Dementie
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties