Beoordeling van indicatiestelling met de RAND-methode: invasieve therapie bij coronairsclerose als voorbeeld

To assess indications for performing medical procedures for their appropriateness, using a method designed by an American research institute, RAND.

Design

Delphi investigation

Setting

The Netherlands.

Method

The RAND method was applied in the ‘Dutch inventory of invasive coronary atherosclerosis treatments’ study which concerns treatment choices in coronary artery disease: coronary artery bypass grafting (CABG), percutaneous transluminal coronary angioplasty (PTCA) and conservative treatment. Essential in the RAND method is the construction of a comprehensive matrix of potential indications. Each indication entails a comparison of two or three treatment options. A panel of 12 experts rated each indication in a two-stage process. When the majority of the panelists agreed that treatment option X was strongly to be preferred over Y, it was considered appropriate to perform X and inappropriate to perform Y.

Results

The experiences with the RAND method indicated that panelists judged critically and rated many indications for invasive treatment options as inappropriate or uncertain. The method was feasible, although not easy, and produced clinically valid results.

Conclusion

The RAND method is especially useful when medical literature does not supply sufficient grounds in rating the appropriateness of an indication for medical procedure. However, the verdict ‘appropriate’ is not eternal. Medical science keeps evolving.

Samenvatting

Doel

Met behulp van een methode ontworpen door het Amerikaanse onderzoeksinstituut RAND vaststellen of indicaties voor toepassing van vormen van medische zorg ‘passend’ zijn of niet.

Opzet

Delphi-onderzoek.

Locatie

Landelijk.

Methode

De RAND-methode werd gebruikt in het ‘Dutch inventory of invasive coronary atherosclerosis treatments’-onderzoek, waarin de keuze werd bestudeerd tussen de drie belangrijkste behandelopties bij patiënten met coronairsclerose: coronaire-bypass-operatie (CABG), percutane transluminale angioplastiek (PTCA) en conservatieve therapie. Op grond van literatuur en klinische kenmerken werd een matrix opgesteld van modelpatiënten. Bij elke modelpatiënt werd door een panel van 12 deskundigen op een negenpuntsschaal de passendheid van 2 of 3 behandelopties gescoord, die paarsgewijs tegen elkaar werden afgewogen. Bij grote voorkeur voor behandeloptie X boven Y was er sprake van een ‘passende’ indicatie voor X en een ‘niet-passende’ voor Y.

Resultaten

De panelleden oordeelden kritisch en beschouwden vele indicaties voor ingrijpende behandelopties als niet-passend of onzeker. De methode was werkbaar, zij het arbeidsintensief, en leverde klinisch relevante en geloofwaardige resultaten op.

Conclusie

De RAND-methode kan vooral dienst doen als de wetenschappelijke literatuur onvoldoende houvast biedt bij het vaststellen van passende indicaties voor een bepaalde vorm van medische zorg. Het oordeel ‘passend’ heeft echter geen eeuwigheidswaarde; de geneeskunde blijft zich immers ontwikkelen.