Benigne levertumoren en orale anticonceptiva: diagnostiek en behandeling

– Fifteen female patients with a liver tumour, discovered during or after the use of oral contraceptives are described. Three patients presented with acute upper abdominal pain caused by bleeding in or from the tumour in the abdominal cavity. Chronic pain in the upper abdomen was the initial symptom in 7 other patients. The definitive histological diagnosis was hepatocellular adenoma in 6 cases, focal nodular hyperplasie in 6 patients and hepatocellular carcinoma in 3 patients. Removal of the tumour by limited resection was carried out in 11 patients; one patient underwent a right hemihepatectomy. The possible relationship to the prolonged use of the birth control pill is discussed as well as the management of these tumours. Resection should not be performed for small, asymptomatic tumours of definitely benign histology. The growth of the tumour must be followed by ultrasonography after withdrawal of the oral contraceptive. Larger tumours, often giving rise to symptoms, should be considered for resection, especially in the case of a hepatocellular adenoma. Although the incidence of malignant liver tumours in women in the Western world is probably very low, growth of a hitherto benign tumour after withdrawal of the oral contraceptive should prompt further investigation and exploratory laparotomy.

Samenvatting

De diagnostiek en de behandeling van 15 vrouwen met een levertumor ontstaan tijdens of na gebruik van orale anticonceptiva worden beschreven. De diagnostiek zal in het algemeen moeten bestaan uit echografie, gevolgd door biopsie, tenzij de diagnose hemangioom echografisch waarschijnlijk is. Wordt een maligne aandoening vermoed, dan zal de tumor moeten worden gereseceerd. Bij een benigne levertumor zullen de grootte, het histologische type, de plaats en de klinische symptomen de noodzaak tot operatieve verwijdering bepalen. Bij benigne tumoren kleiner dan 5-6 cm in diameter verdient echografische controle, na staken van de orale anticonceptiva, de voorkeur. Tumoren groter dan 6 cm in doorsnede geven vaker symptomen: resectie moet dan overwogen worden. Indien dit niet zonder risico mogelijk is, is embolisatie of ligatie van de voedende tak van de A. hepatica een alternatief. Een groot hepatocellulair adenoom, ook al geeft het weinig klachten, moet wegens de kans op een bloeding agressiever worden behandeld dan een focale nodulaire hyperplasie. Indien de tumor, ondanks staken van de ‘pil’, in grootte toeneemt, zijn operatieve exploratie en resectie geïndiceerd.