Artsen steeds vaker aansprakelijk gesteld voor het missen van kanker bij bevolkingsonderzoek

- Radiologists and pathologists are increasingly subjected to litigation for alleged faults in diagnosing cancer. An important cause of this appears to be the introduction of mass screening for cancer. According to liability law, the judge must assess whether the person making the diagnosis effected his/her duty with due care. The distinction between error and incompetence cannot be judged solely on the basis of the individual case, but requires an estimation of the accuracy of the diagnosis on a population level. The traditional role of the expert witness, who is asked to judge the individual cases, needs to be reconsidered. A re-examination of slides or radiograms with prior knowledge of the outcome obtained does no justice to the original situation and an alternative procedure is therefore needed. Since the government initiates and controls population screening and the professional organisations involved in screening have committed themselves to monitoring the process and the results obtained, the general public must be better informed about the limitations of screening. Unrealistic expectations as to the benefits of screening appear to be an important motive for legal actions. It is questionable whether screening quality can be enhanced by means of the preventive effect of professional liability. Doctors and lawyers should analyse and solve this problem together.

Samenvatting

Steeds vaker moeten radiologen en pathologen zich voor de rechter verantwoorden voor vermeende diagnostische fouten. De introductie van kankerscreening blijkt een belangrijker oorzaak hiervoor. Volgens het aansprakelijkheidsrecht moet de rechter beoordelen of de handelwijze van de diagnost maatschappelijk gezien beneden de maat was. Zorgvuldigheid van diagnostiek kan niet aan de hand van het individuele geval, maar alleen op populatieniveau worden onderzocht. De traditionele rol in het proces van de medisch deskundige, waarin deze het geval opnieuw beoordeelt, moet worden aangepast. Het opnieuw kijken naar radiogrammen of microscopische preparaten terwijl men er al van op de hoogte is dat er iets aan de hand is, doet geen recht aan de oorspronkelijke screeningssituatie, zodat een andere regeling gewenst is. Aangezien de nationale overheid bevolkingsonderzoek initieert en controleert en de bij screening betrokken medisch-wetenschappelijke verenigingen zich hebben gecommitteerd aan een aanhoudende proces- en uitkomsttoetsing, is het zaak betere voorlichting te geven over de risico's van screening. Te hoge verwachtingen van het heilzame effect blijken namelijk een belangrijke factor bij het aanspannen van rechtszaken. Betwijfeld wordt of de screeningkwaliteit verbetert door de preventieve werking van beroepsaansprakelijkheid. Samenspraak tussen juristen en medici om dit probleem te analyseren en te helpen oplossen, is dringend gewenst.