Bij de 65e verjaardag van het uitstrijkje: onduidelijke meerwaarde van het bevolkingsonderzoek op baarmoederhalskanker

- It was in 1941 that George Papanicolaou first published his article on the use of the vaginal smear for the detection of cancer. It was generally believed that this simple test would be a blessing for women and could ultimately eradicate death from cervical cancer. Several decades later it has become clear that complexity dominates the picture of this test and not simplicity. The visual interpretation of slides, the organisation of population screening, the interpretation of its effects, quality control, viral carcinogenesis and more recently what effect the introduction of vaccination (alone and in combination) will have are the issues involved. These issues are complex to such an extent that it is almost impossible to obtain empirical evidence on the efficacy of the population-screening programme.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2007;151:1268-71

Zie ook de artikelen op bl. 1283 en 1288.

In Nederland worden jaarlijks bijna een miljoen uitstrijkjes gemaakt. Dit cervixcytologisch onderzoek is het geesteskind van de Griekse arts George Papanicolaou (1883-1962; figuur). Zijn zwervende en zoekende geest had hem na zijn geneeskundestudie eerst vanuit zijn geboorteland naar Duitsland gevoerd, waar hij filosofie studeerde en promoveerde op een zoölogisch onderwerp. Daarna werkte hij in Frankrijk als fysioloog bij een mediterrane oceanografische organisatie, maar hij keerde terug naar zijn vaderland om als arts in de Balkanoorlog (1912-1913) te dienen. Hij ontmoette daar Amerikaanse vrijwilligers die hem enthousiasmeerden voor de ontplooiingskansen in de Nieuwe Wereld en daarom vertrok hij in 1913 naar de VS. Na een baantje als tapijtverkoper vond hij werk als onderzoeker in het New York Hospital.1