Antipsychotica als oorzaak van diepe hypothermie

- Two patients were presented at our hospital with hypothermia following dose adjustment of antipsychotic medication. The first patient, a mentally retarded 45-year-old man developed a temperature of 31.7°C several days after starting of levomepromazine. The second patient, an 41-year-old schizophrenic man, whose risperidone dose had been increased following a psychotic crisis, developed deep hypothermia (temperature 29.7°C) and severe respiratory insufficiency requiring pressure support ventilation. Both patients were admitted to the ICU and recovered completely. Antipsychotics influence hypothalamic thermoregulation and may induce hypothermia by stimulating dopamine (mainly D2) receptors and blocking 5-HT2 receptors. Furthermore, antipsychotics may reduce the shivering capability and can cause peripheral vasodilatation and reduced shunting by blocking skin α₁ receptors. Hypothermia can be a lethal condition. When a patient's clinical condition deteriorates following the start of antipsychotic medication, the presence of hypothermia should be excluded.

Dames en Heren,

Bij de behandeling van patiënten met niet alleen psychotische, maar ook gedragsstoornissen wordt veelvuldig gebruikgemaakt van antipsychotica. Naast hun beoogde werking en bijwerkingen hebben deze medicamenten vele ongewenste bijwerkingen. Hiervan zijn de extrapiramidale de bekendste. Daarnaast kunnen antipsychotica een verstoring van het hypothalame thermoregulatiecentrum geven. Het bekendste voorbeeld hiervan is het maligne neurolepticasyndroom, waarbij onder meer een ernstige hyperthermie ontstaat. Minder bekend is dat het gebruik van antipsychotica ook tot hypothermie kan leiden. In deze klinische les beschrijven wij 2 patiënten met diepe hypothermie bij gebruik van antipsychotica.

Patiënt A, een in een instelling voor verstandelijk gehandicapten woonachtige 45-jarige paraplegische man, werd naar onze Spoedeisende Hulp gezonden in verband met hypothermie en sufheid. De oorzaak van zijn verstandelijke handicap en paraplegie was onbekend. Patiënt bleek in verband met gedragsstoornissen, zoals agressiviteit en druk gedrag, vele jaren promethazine (50 mg, tot 4 dd) en incidenteel pipamperon (tot 40…

Artikelinformatie

Aanvaard op

5 november 2002

24 juni 2003

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2003;147:1201-4

Vakgebied

Geneesmiddelen

IC-geneeskunde

Interne vakken

Auteursinformatie

Albert Schweitzer Ziekenhuis, locatie Dordwijk, afd. Interne Geneeskunde, Dordrecht.

Dr.R.J.van Marum, verpleeghuisarts (thans: Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis Robert-Fleury, locatie Leidschendam II, afd. Gerontopsychiatrie, Postbus 422, 2260 AK Leidschendam); mw.S.Jansen, apotheker; H.H.Ponssen, internist-intensivist.

Contact dr.R.J.van Marum (rvmarum@knmg.nl)