Alles eromheen telt

Een jaar of wat geleden verzeilde ik in een gesprek met een hoge pief van de Nederlandse Vereniging tegen Kwakzalverij. Het ging over context: alles wat er om een interventie heen gebeurt. Context varieert van bijvoorbeeld welke informatie je als arts verstrekt tot hoe je eruitziet of welke kleur de muur van de spreekkamer heeft. Ik geloof daar wel in, dat dat uitmaakt, en ook denk ik dat je daar zinvol onderzoek naar kunt doen, waar ZonMw van mij best wat van ons belastinggeld aan mag uitgeven. ‘Belachelijk, dat is gewoon wellness,’ schamperde betrokkene. Goed dan, ik denk dus dat wat hier als wellness werd weggezet ertoe doet en daarom onderwerp van gesprek en onderzoek moet zijn.

Een interessant domein van context is hoe de dokter zich gedraagt of zelfs hoe die eruitziet. Zeer tot de verbeelding sprekend zijn onderzoeken waarin patiënten foto’s van artsen te zien krijgen met de vraag welke van hen het meest vertrouwen opwekt. Antwoord, herinner ik mij: de formeel geklede, goed verzorgde arts die de doktersjas open heeft hangen.

‘We moeten zitten aan het bed van een patiënt. Maar wáár?’

In dit nummer gaat het over een ander aspect van context: staan of zitten als je praat met een patiënt die in bed ligt (D7475). Mooi stuk, met twee pagina’s gezond verstand en een pagina empirisch onderzoek dat dat gezonde verstand ondersteunt. Conclusie: zit!

Tuurlijk wisten we dat al; als je staat draagt dat bij aan de indruk dat je uit de hoogte doet. Wat mij intrigeert is de vraag waar ik dan moet zitten (met mijn open jas): aan het hoofdeinde, naast het bed of… schrik niet… op de rand van het bed. In mijn jonge jaren deed ik dat laatste veelvuldig, maar op een zeker moment was het ineens helemaal verboden. Ziekenhuishygiënisten en medisch psychologen trokken eensgezind ten strijde tegen deze smerige en impertinente gewoonte. Maar ik twijfel. Soms kon zo’n gesprek, op de rand van het bed gezeten, heel intensief en goed zijn. Zullen we het eens gaan onderzoeken?