Adenovirussen als verwekkers van gastro-enteritis

Adenovirusinfecties treden vooral op bij jonge kinderen, hetgeen samenhangt met de frequente circulatie en de langdurige immuniteit die de infectie opwekt. De ziektebeelden zijn zeer divers en omvatten aandoeningen van de hoge en de lage luchtwegen, (kerato)conjunctivitis, meningo-encefalitis, nierontsteking en maag-darmklachten.1

Deze weinig typische symptomen, de lage letaliteit en de geringe seizoensfluctuaties van de incidenties verklaren waarom er vrijwel nooit adenovirusepidemieën in de publiciteit komen. Een uitzondering vormen de (tegenwoordig zeldzame) conjunctivitisepidemieën in oogklinieken. Een belangrijke oorzaak van gastro-enteritis bij jonge kinderen zijn de ‘enterale’ adenovirustypen 40 en 41, die in dit overzicht de meeste aandacht zullen krijgen.

Microbiologische aspecten

Het adenovirus werd in het begin van de jaren vijftig ontdekt als oorzaak van spontane degeneratie van celculturen die afkomstig waren uit menselijke adenoïden.2 Hieraan ontleent het virus ook zijn naam.

Het adenovirusdeeltje heeft een icosaëdervormige capside met een diameter van 70-80 nm (figuur).34…