Adder bijt jonge reptielenliefhebber

In the summer, an 11-year-old boy is bitten in his hand by a viper during survival camp. With extreme pain, swelling, vomiting and eventually loss of consciousness, he ends up in the emergency room. In the medium care, the arm swelling appears to be progressive. Antiserum delivered by express courier is finally given. Tourniquets, ice, incising and aspiration are obsolete. Gentle bandages with mild compression and a splint are an option. Immobilization is also important and haste depends on the symptoms (in 2 to 50% there is a ‘dry bite’). Antiserum is given immediately in case of systemic effects such as coagulation disorder, dyspnoea, hypovolemic shock and renal insufficiency. In case of swelling, one should wait and see and determine the extent and progression of the swelling when antiserum is used. When administering the antiserum, a solid anticipation of anaphylaxis belongs.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Beste collega’s,

In dit artikel hebben we het over een beet van de Nederlandse adder, de enige gifslang die in ons land in de vrije natuur leeft. Vooral bij kinderen kan de reactie op addergif ernstig zijn. Daarbij zit het risico in snelle volumedepletie, lokale necrose, hypotensie, hemolyse, orgaanfalen en anafylaxie. Wij beschrijven een patiënt die antiserum nodig had.

De patiënt, een 11-jarige jongen, werd gebeten door een slang. Op survivalkamp in augustus vond hij de opgerolde slang in het heide- en bosrijke dal van de rivier de Reest, tussen Drenthe en Overijssel. De slang beet hem in de basis van de rechter duim (figuur 1). Er ontstond een felle pijn en zwelling van de hand en arm. De kampleiding belde de spoedpost en maakte een foto van de slang (figuur 2).

Figuur 1 | Adderbeet in de duimbasis — Foto van de rechter hand van de 11-jarige patiënt nadat hij door een adder was gebeten. De beetwond is te herkennen aan de 2 ronde gaatjes, veroorzaakt door de giftanden.

Figuur 2 | Nederlandse adder — Foto van de slang vlak nadat die de 11-jarige jongen had gebeten. Het betreft een Nederlandse adder (Vipera berus), onder andere te herkennen aan de donkere zigzagstreep op de rug en de verticale spleetpupil.

De spoedpost adviseerde om geen tourniquet aan te leggen, de wond niet uit te zuigen en patiënt zoveel mogelijk geïmmobiliseerd naar de SEH te brengen. Een uur na de beet arriveerde de patiënt op de SEH in Zwolle. Bij binnenkomst werd de patiënt beoordeeld volgens de ABCDE-systematiek en werd aanvullend laboratoriumonderzoek verricht (tabel 1). De patiënt was bleek en klam. Op de SEH had hij een kortdurende vasovagale reactie (< 1 min), waarna hij braakte en snel…