Beste collega’s,
Groep A-streptokokken kunnen niet alleen ernstige ziektebeelden veroorzaken in de kraambedperiode, maar ook tijdens de zwangerschap. In dit artikel beschrijven we een zwangere bij wie zo’n infectie snel en fataal verliep.
Samenvatting
Groep A-streptokokken (GAS) kunnen verschillende ziektebeelden veroorzaken. Wanneer de bacterie de diepere weefsels binnendringt kan een fulminant ziektebeeld ontstaan, met een hoge morbiditeit en mortaliteit. Dat een GAS-infectie kan leiden tot ernstige ziekte post partum is alom bekend.1,2 In dit artikel beschrijven wij een fulminante GAS-infectie bij een zwangere. Aanvankelijk had de patiënte klachten van buikpijn en diarree. Bij eerste presentatie was er al sprake van een intra-uteriene vruchtdood. Binnen 10 uur na het ontstaan van de klachten was de patiënte overleden. Het is belangrijk om ook bij zwangeren bedacht te zijn op een fulminante GAS-infectie. Tijdige herkenning en adequate behandeling zijn van levensbelang.
Snel vaststellen infectie
Het artikel "Groep A-streptokokken-infectie tijdens de zwangerschap werd met grote interesse door mij gelezen. Het blijkt altijd weer moeilijk om vroegtijdig ernstige infecties met de streptokok te herkennen.
Toch was het mijns inziens mogelijk geweest om vroegtijdig deze ernstige infectie met een groep A-streptokok te herkennen. Patiënte komt binnen in het dichtstbijzijnde ziekenhuis en blijkt dan snel te collaberen. Er is sprake van een intra-uteriene vruchtdood, forse dyspnoe, lage zuurstofsaturatie, cyanose, een gemarmerde huid en lage bloeddruk. Bij een dergelijk samenspel van factoren moet een (bacteriële) infectie met sepsis altijd hoog in de differentiaal diagnose staan. Een infectie moet bij dit samenspel van factoren onmiddellijk worden aangetoond, dan wel uitgesloten. Men laat zich juist in deze situatie dan te vaak leiden door de afwezigheid van koorts, een nog laag CRP en een relatief laag aantal leukocyten. In de begin situatie van deze ernstige infecties moet de lever echter nog enige tijd hebben om acute fase eiwitten te vormen. CRP is dus dan nog laag. Het beenmerg blijkt wel heel snel te reageren op massaal verbruik van neutrofiele granulocyten. Het beenmerg gaat zo snel mogelijk heel veel neutrofiele granulocyten in de circulatie brengen. Dit zijn dan nog jonge neutrofielen, die te herkennen zijn als staven, metamyelocyten en soms myelocyten. Om dit te zien moet er een handmatige morfologische beoordeling van bloeduitstrijken gebeuren (Handdifferentiatie waarbij 100 cellen worden geteld) Hier zal men in dergelijke situaties dan de linksverschuiving aantreffen (staven vaak 30-40 van de 100 getelde cellen). De hematologie analyzers kunnen dit onderscheid niet maken. Op deze wijze heb ik met een handdifferentiatie in het verleden meerdere malen op snelle wijze een ernstige bacteriële (streptokokken) infectie kunnen vaststellen. De gepresenteerde patiënte zou dan misschien al met antibiotica naar het derde lijnsziekenhuis zijn gegaan.
Het is jammer dat laboratoria tegenwoordige vaak slecht zijn ingesteld op het uitvoeren van een handdifferentiatie. Met hematologie analyzers worden veel cellen geteld en in veel gevallen is het voldoende om te weten dat er een forse neurofilie is. Noem dit echter geen linksverschuiving, omdat deze niet door de analyzers wordt herkend. Hiervoor moet men een handdifferentiatie uitvoeren. Op deze wijze hoop ik laboratoria aan te sporen deze service altijd met spoed te verlenen.