In deze serie publiceren wij artikelen over roken. De onderwerpen lopen uiteen van de gezondheidseffecten van roken tot de kosten voor de samenleving en de preventie van roken onder jongeren.
Samenvatting
Doel
Het bestuderen van de relatie tussen de invoering van het tabaksontmoedigingsbeleid in Nederland en veranderingen in perinatale uitkomsten.
Opzet
Nationaal quasi-experimenteel onderzoek.
Methode
Wij gebruikten landelijke gegevens van de ‘Perinatale registratie Nederland’ (nu Perined) voor de periode 2000-2011 en onderzochten of het invoeren van rookvrije werkplekken in combinatie met een accijnsverhoging en mediacampagne in januari 2004 en uitbreiding van de wetgeving naar rookvrije horeca met opnieuw een accijnsverhoging en mediacampagne in juli 2008 gerelateerd was aan veranderingen in perinatale uitkomsten. Wij bestudeerden alle eenlingzwangerschappen met een duur van 24+0-42+6 weken. Primaire uitkomstmaten waren perinatale mortaliteit, vroeggeboorte en dysmaturiteit. We onderzochten de relatie met de invoering van tabaksontmoedigingsbeleid in logistische regressieanalyses met een ‘interrupted time series’-opzet (ClinicalTrials.gov: NCT02189265).
Resultaten
Onder de 2.069.695 eenlingen werden 13.027 (0,6%) perinatale sterftes, 116.043 (5,6%) vroeggeboortes en 187.966 (9,1%) dysmature levendgeborenen gezien. De maatregelen die in januari 2004 waren ingevoerd, gingen niet gepaard met significante veranderingen in een van de primaire uitkomstmaten. Na uitbreiding van de wetgeving over rookvrije omgevingen naar de horeca en de accijnsverhoging en mediacampagne in juli 2008 zagen we een significante daling van dysmaturiteit van -4,4% (95%-BI: -6,4- -2,4; p < 0,001). Dit kwam overeen met een geschatte jaarlijkse preventie van ruim 500 dysmature baby’s.
Conclusie
Na uitbreiding van wet naar de horeca en een accijnsverhoging en mediacampagne in 2008 in Nederland was er een significante daling van het aantal dysmature levendgeboren baby’s, maar niet van het aantal vroeggeboortes of perinatale sterftes.
Tabak en dysmaturitas, bronnen van vertekening
"Mogelijke bronnen van residuele confounding zijn ongemeten variabelen of andere gelijktijdige gezondheidsbevorderende veranderingen die de resultaten kunnen hebben beïnvloed."
Heeft iemand voorbeelden van gelijktijdige gezondheidsbevorderende veranderingen die in afgelopen 10 jaar zijn ingevoerd die de afgenomen dysmaturiteit kunnen verklaren?
20-wekenecho als mogelijke bron van vertekening
Is het standaard invoeren van een structurele 20 weken echo niet een potentiele confounder? Sinds medio(?) 2007 wordt deze volgens mij aangeboden (en vergoed) voor alle vrouwen en ik kan me voorstellen dat deze invloed heeft gehad op de perinatale mortaliteit, vroeggeboorte en dysmaturiteit in 2008. Wellicht dat kinderen bij wie grote afwijkingen op deze echo werden gecontateerd minder vaak voldragen werden.
Karlijn van Stralen, epidemioloog