Elders in het NTvG wordt de zin van het zoutloos dieet bij patiënten met hartfalen besproken.1 Het besproken overzichtsartikel van Mahtani et al. illustreert maar weer eens hoe pover het gesteld is met de onderbouwing van voedingsinterventies in de geneeskunde, zelfs voor de ‘klassieker’ zoutbeperking.
Toch is zoutbeperking – al dan niet met verwijzing naar de magere onderbouwing – opgenomen in de meeste richtlijnen voor hartfalen.2 Onderzoek naar het effect van zoutbeperking laat niet meer zien dan een tendens tot symptoomverlichting bij ambulante patiënten. Het ontbreken van deugdelijke interventiestudies staat in schril contrast tot de bijdrage van overmatige zoutconsumptie aan de totale en cardiovasculaire ziektelast, die de afgelopen 25 jaar zelfs is toegenomen.3 Wat moeten we met deze discrepanties? Het korte antwoord is: betere studies doen.
Er zijn gecontroleerde studies gaande, waarvan de SODIUM-HF studie (NCT02012179) 1000 patiënten met chronisch hartfalen includeert om harde uitkomsten te kunnen evalueren. Goed onderbouwde interventies zijn belangrijk; het ontbreken van onderbouwing is voor professionals een begrijpelijke rem op het inzetten van voeding en leefstijl bij de behandeling voor chronische ziekte, ongeacht de richtlijnen. De scheefgroei in onderbouwing ten faveure van farmacologische interventies (door het ontbreken…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Verwijs naar de diëtist
Een kleine toevoeging op dit commentaar van Gerjan Navis: als een arts een natriumbeperkt dieet wil voorschrijven: verwijs dan naar de diëtist! Deze paramedicus kan de stappen naar een gezonder voedingspatroon samen met de patiënt maken, adviezen geven voor smakelijke maaltijden en helpen bij het enorme assortiment in supermarkten. Of gaat de leefstijlarts dit allemaal doen? Het lijkt mij van niet.
Sandra Visser, hoofd Diëtitetiek, Noordwest Ziekenhuisgroep
Dank voor de aanvulling
Dank voor de aanvulling. Goede samenwerking tussen arts en dietist is van enorm belang bij leefstijl management bij de chronische patient. En voor de medische lezers van het NTvG: de dokter moet in ieder geval signaleren, motiveren, en verwijzen. Het motiveren door de dokter is belangrijker dan veel collega's zich realiseren: wij horen van zowel dietisten als patienten terug dat de nadruk die de dokter hecht aan gezonde voeding een belangrijke succesfactor is in de dieetbegeleiding.
Gerjan Navis, internist-nefroloog