Sinds de publicatie van de ‘landmark’-RCT’s waarin diverse directe orale anticoagulantia (DOAC’s) vergeleken werden met een vitamine-K-antagonist (VKA), verschijnen er in hoog tempo publicaties waarin gepoogd wordt DOAC’s onderling met elkaar te vergelijken door observationele gegevens en netwerk-meta-analyses (het indirect met elkaar vergelijken van medicijnen aan de hand van verschillende RCT’s).
Het registreren van observationele gegevens van ‘real life’-patiënten vormt een goede aanvulling op een RCT om het effect te evalueren bij de ‘patiënt in uw spreekkamer’. Over het algemeen geldt namelijk dat deze patiënt ouder is, meer comorbiditeit heeft, minder therapietrouw is, en minder nauwgezet gemonitord wordt dan de deelnemer aan de RCT. Deze registratie is echter niet geschikt om DOAC’s onderling of DOAC’s met een VKA te vergelijken omdat het geen toeval is dat patiënten het ene of andere middel voorgeschreven krijgen (‘confounding by indication’). Dit is een bekend gegeven, onder andere in de cardiologische literatuur, waarvoor maar…
Reacties