Een kleuter met een rode, gezwollen arm na vaccinatie

Casus

Een bijna 4-jarig meisje ontwikkelde een vuurrode, gezwollen, jeukende rechter bovenarm 2 dagen na toediening van het DKTP-vaccin in diezelfde arm. Patiënte was moe en hangerig, maar had geen koorts. Bij lichamelijk onderzoek zagen we dat de injectieplaatsreactie was uitgebreid naar de gehele bovenarm tot voorbij de elleboog (figuur). 5 dagen na de vaccinatie was de zwelling zichtbaar afgenomen en 2 dagen later was patiënte volledig hersteld. De klachten waren verdwenen zonder dat patiënte hiervoor behandeld was. Hierop stelden we de diagnose ‘extensive limb swelling’. Na een vaccinatie ontstaat vaak, meestal binnen 1 dag, een lokale reactie op de injectieplaats. Meestal treden klassieke ontstekingsverschijnselen op, zoals roodheid, warmte, zwelling en pijn. In het algemeen houdt de reactie enkele dagen aan, maar deze kan soms langer dan 1 week duren. De verschijnselen van deze patiënte pasten bij de uitgebreide vorm van een lokale ontstekingsreactie; dit wordt ook wel extensive-limb-swelling genoemd. Deze reactie komt minder vaak voor, maar wordt het vaakst gezien na de DKTP-vaccinatie op 4-jarige leeftijd. Het is niet bekend waarom deze reactie zo uitgebreid is bij sommige kinderen. Differentiaaldiagnostisch kan gedacht worden aan cellulitis; patiënten hebben dan echter hoge koorts. De meldingen bij Lareb laten zien dat vrijwel alle patiënten met extensive-limb-swelling herstellen zonder behandeling met antibiotica of antihistaminica. Hieruit kan geconcludeerd worden dat er meestal geen sprake is van een infectie of allergische reactie. Extensive-limb-swelling is dan ook geen contra-indicatie voor een volgende vaccinatie.

Diagnose

‘Extensive limb swelling’.