Jonge kankerpatiënt krijgt vaker opnieuw kanker

Er is weinig onderzoek gedaan naar het risico op een tweede kanker bij adolescenten en jongvolwassenen. Voor deze groep wordt internationaal de term ‘AYA’ (‘adolescent and young adults’) gebruikt en ook in Nederland is er een apart AYA-zorgnetwerk voor jongvolwassenen die kanker hebben.

Daniël van der Meer (NKI-AvL) en collega’s bestudeerden het langetermijnrisico op het krijgen van een tweede kanker bij AYA’s (15-39 jaar) die in de periode 1989-2018 gediagnosticeerd waren met kanker en minimaal 6 maanden na diagnose nog in leven waren. Hierbij werd het risico van AYA’s vergeleken met dat van de algemene bevolking. De analyses werden gedaan met gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie .

Het cohort van ruim 99.000 overlevenden van AYA-kanker (60% vrouw) bleek een hoger risico op kanker te hebben dan mensen uit de algemene bevolking. Dit risico was voor mannelijke AYA’s 2-3 keer hoger en voor vrouwelijke AYA’s 1,3-2 keer hoger gedurende een follow-upduur van 25 jaar (mediaan: 9 jaar). Gedurende deze risicoperiode ontwikkelden 1471 mannen (3,7%) en 2873 vrouwen (4,8%) een tweede primaire kanker op een leeftijd van mediaan 46 jaar. Daarbij ging het bij de mannen vooral om gastro-intestinale kankers (21,8%) en bij de vrouwen vooral om borstkanker (26,9%). Het absoluut excessieve risico op een tweede kanker was voor vrouwen 17,5-39,5 en voor mannen 10,1-32,5 per 10.000 persoonsjaren.

De onderzoekers bekeken ook de cumulatieve incidentie, waarin ze compenseerden voor mensen die tussentijds kwamen te overlijden; een tweede kanker werd gevonden bij 9-11% van de mannelijke en bij 11-16% van de vrouwelijke AYA’s in het cohort. Uit analyses van individuele tumorgroepen bleek dat overlevenden van de meeste van de 11 kankergroepen een hoger risico hebben op een tweede kanker dan de algemene bevolking, zowel in de primaire als in de sensitiviteitsanalyses.