‘Geef griepprik en covid-19-vaccinatie samen’

Zowel in Nederland als internationaal geldt nu het advies om een covid-19- en een influenzavaccin toe te dienen met een wachttijd van ten minste 14 dagen tussen beide. Dat is de standaard bij nieuwe combinaties van behandelingen, om eventuele bijwerkingen te kunnen onderscheiden en totdat er meer bekend is over eventuele kruisreacties.

Britse onderzoekers hebben nu de veiligheid en immunogeniciteit getoetst van gelijktijdige toediening van een covid-19-vaccin en een influenzavaccin (Lancet. 2021; online 11 november). Ze randomiseerden 679 mensen die een tweede covid-19-vaccinatie (AstraZeneca of Pfizer) kregen naar gelijktijdige toediening van een influenzavaccin (≥ 65 jaar: trivalent met adjuvans; < 65 jaar: quadrivalent) of placebo. 3 weken later kregen de deelnemers die eerder een placebo kregen een influenzavaccin, en vice versa. De onderzoekers volgden de deelnemers in totaal 6 weken, waarin ze regelmatig een elektronische vragenlijst over bijwerkingen invulden. De primaire uitkomstmaat was een zelfgerapporteerde systemische reactie in de 7 dagen na de eerste vaccintoediening. Daarnaast keken de onderzoekers ook naar andere (lokale) bijwerkingen en serologie.

De onderzoekers konden van 651 deelnemers de primaire uitkomst bepalen. Van de deelnemers die in eerste instantie een covid-19-vaccin én een influenzavaccin hadden gekregen, had 77% een of meer systemische reacties. Van degenen die toen een covid-19-vaccin en een placebo kregen, was dit 75%. Deze bijwerkingen waren veelal mild van aard: moeheid was de voornaamste. 7 deelnemers rapporteerden ernstige bijwerkingen, waarvan er 1 (hospitalisatie voor ernstige hoofdpijn) aan de vaccinaties toe te schrijven was. Ongeveer evenveel deelnemers uit beide groepen rapporteerden 1 of meer lokale bijwerkingen (resp. 85 vs. 82%), zoals pijn op de prikplek. Degenen die op dag 21 hun influenzavaccin kregen, hadden meer lokale bijwerkingen dan de andere groep. De analyse van de serologie wees uit dat de immuunreacties niet significant verschilden tussen de groepen.

De onderzoekers raden voor het volgende influenzaseizoen aan om de vaccins gelijktijdig toe te dienen, om risicogroepen te beschermen voor de winter en tegelijkertijd de druk op de zorg iets te verlagen. De onderzoekers hebben de resultaten aan het begin van de herfst al met het RIVM gedeeld, vertelt Lieke Sanders van het RIVM, maar het was toen nog onduidelijk of de boostervaccinatie zou worden ingezet. En toen het duidelijk werd dat dat wél zo was, was het al te laat om het binnen de logistiek van de griepprik uit te voeren. Sanders: ‘De risicogroepen van covid-19 en influenza komen voor een belangrijk deel overeen, zoals alle mensen boven de 60 jaar. De voordelen voor het gelijktijdig geven van de vaccinaties zijn dus duidelijk. Het is een logische stap voor volgend jaar, maar of we het daadwerkelijk zo gaan doen is wel afhankelijk van de vraag of er nog een covid-19-booster nodig is rond hetzelfde moment als de griepprik.’