Diabetes: fundi’s en realo’s

In het begin was het makkelijk. Diabetes mellitus behandelde je met spuitjes insuline of met tabletten waarbij je ervoor zorgde dat de bloedsuikerwaarde binnen de perken bleef. Later werd het al wat lastiger: spuitjes insuline die lang werkten of juist heel kort, al dan niet gecombineerd met tabletten. De mogelijkheden zijn eindeloos, net zoals het aantal patiënten. Met de aanzwellende golf van te dikke patiënten zullen we in de komende jaren veel meer diabetes gaan zien. Daarbij is een goede behandeling van groot belang. Natuurlijk hebben we daar onze richtlijnen voor die ons vertellen hoe het allemaal moet. Voor diabetes is dat de zorgstandaard Diabetes. Dat is niet zomaar een papier met wat regels, neen het is de bijbel van de diabetesbehandeling. De inspectie kijkt zeer nauwkeurig toe op naleving en dreigt ook sancties te treffen als de zorgstandaard niet gevolgd wordt. De interpretatie van de regels zoals die zijn opgetekend in deze diabetesbijbel is echter onderwerp van debat net als bij andere ‘heilige boeken’. Er lijkt een scheuring te zijn opgetreden tussen de preciezen en de rekkelijken. Voor de preciezen, de fundi’s, telt elke millimol suiker terwijl de rekkelijken, de realo’s, wat roomser omgaan met het aantal millimolen. Op de korte termijn maakt dat allemaal weinig verschil, maar diabetes is geassocieerd met het ontstaan van orgaanschade door hart- en vaatziekten. De preciezen stellen dat zij het gelijk aan hun zijde hebben omdat nauwkeurige bloedsuikerregulatie deze late orgaanschade zou voorkomen. De rekkelijken stellen dat het bewijs er helemaal niet is. In het NTvG besteedden we recent aandacht aan deze controverse (A5293). Het lijkt erop dat hart- en vaatziekten niet worden voorkomen door een agressieve verlaging van de nuchtere bloedsuikerwaarde. Ook wijzen de rekkelijken op onderzoeken die geen voordeel van intensieve behandeling laten zien. Deze stammenstrijd is zeker nog niet beslist, en volgens mij zal dat ook niet gaan gebeuren want met elk nieuw onderzoek vindt een van de partijen wel een argument om de ander mee te bestoken. De vraag is of we zoveel energie moeten steken in dit gekissebis over behandeling. Voorkomen is beter dan behandelen en dat is ook de uitdaging die Paulina Vermunt en haar collega’s zijn aangegaan (A5179). Zij richten hun onderzoek op patiënten met een hoog risico op diabetes en onderzochten of intensieve leefstijlbegeleiding het ontstaan ervan voorkwam. Zoals zo vaak verminderden de risicofactoren wel een beetje, maar voorkwam de intensieve behandeling diabetes niet. Verloren moeite? De auteurs zoeken het in verfijning van de aanpak maar suggereren ook dat je patiënten moet betalen voor resultaat: 10 euro voor elke kilo gewichtsdaling? Wie betaalt bepaalt tenslotte.