Sandra van Dulmen

Wat wilde je vroeger worden?

‘Chirurg, archeoloog én dirigent, maar na twee keer uitgeloot te zijn voor geneeskunde werd ik psycholoog. Gelukkig heb ik na mijn afstuderen, samen met artsen en verpleegkundigen, altijd onderzoek binnen de gezondheidszorg kunnen blijven doen, dat maakte het gemis toch een beetje goed.’

Wat was de grootste vergissing in je carrière?

‘Niet voor een derde poging te gaan om ingeloot te worden voor geneeskunde? Nee, zonder gekheid, ik heb (vooralsnog) geen vergissingen begaan.’

‘Volg de patiënt in plaats van een protocol’

Waar ben of was je het gelukkigst?

‘Op een plek in Frankrijk met uitzicht over heuvels en bossen waar je de stilte kunt horen, het liefst in gezelschap van mijn dierbaren.’

Wat is je mooiste publicatie?

‘Uit zo’n 400 publicaties is het lastig kiezen. En wat is mooi? Op mijn eerste artikel naar de perceptie van internisten van de cognities van patiënten met IBS was ik trots. Mijn review van reviews naar therapietrouw-bevorderende interventies is heel vaak geciteerd. Een meer recent artikel naar impliciete overreding bij besluitvormingsgesprekken met patiënten met eindstadium nierfalen heeft veel discussie opgeleverd. En het laatste korte NTvG-artikel heb ik samen met mijn oudste dochter geschreven. Dus ja, eigenlijk hebben al mijn artikelen wel iets moois.’

Met welk dilemma worstel je momenteel?

‘Als mantelzorger kom ik bijna wekelijks voor controlebezoeken in verschillende ziekenhuizen, op verschillende afdelingen, bij verschillende zorgverleners. In veel – gelukkig niet alle! – gevallen is de zorgverlener-patiënt communicatie (informatievoorziening, besluitvormingsproces, inleving, betrokkenheid) weinig persoonsgericht. Dan jeuken mijn handen om dit te berde te brengen uit hoofde van mijn expertise, maar daar zit ik er dan niet voor.’

Heb je een ‘guilty pleasure’?

‘Een echt heerlijk taartje of bonbon eten.’

Waarover kun je je opwinden?

‘Over onzorgvuldig en weinig inlevend handelen, in woord en gebaar. Het niet erkennen van bedoelde of onbedoelde vergissingen en fouten, vreselijk vind ik dat.

Wat is jouw motto?

‘Elk wezen, mens en dier, heeft recht op leven, inspraak, zorg en mededogen.

Wat doe je om fit te blijven?

‘Fysiek fit door – met hond of paard – veel te wandelen door de schitterende bossen en heuvels rondom Nijmegen en te proberen voldoende slaap te krijgen. Mentaal fit door steeds nieuwe onderzoekslijnen, -netwerken en -thema’s te bedenken en aan te boren, vreemde talen te leren en open te staan voor andermans denkwijze en ideeën.’

Wat zou je willen veranderen in de zorg?

‘De zorg kan veel efficiënter door aan de ene kant administratieve druk te verlagen zodat er meer tijd komt voor de patiënt. Ons lopende ZonMw AI-project “Care2report” laat zien dat dat kan. Aan de andere kant door meer te vertrouwen en te varen op ervaringen van chronisch zieke patiënten. Veel van hen weten na verloop van tijd alles over hun ziekte en over hoe hun lichaam op een behandeling reageert, zijn bekwaam in zelfmanagement en in het herkennen van alarmsymptomen. Volg hen in plaats van een protocol.’

Krijgen dokters genoeg betaald?

‘Zijn dokters er om betaald te worden of om mensen met een zorgvraag te helpen? De vraag “Krijgen dokters voldoende ruimte en tijd om mensen te helpen”, is wellicht een betere om te stellen.’

Wat zou je geweten willen hebben toen je jong was?

‘Dat de geschiedenis zich steeds herhaalt en je inspanningen, hoe succesvol ook, morgen weer achterhaald kunnen zijn.’

Wat trek je meestal aan naar je werk?

‘Dat wat ik thuis ook draag.’

Is de gedachte aan pensioen een droom of een nachtmerrie?

‘Geen van beide, het is een voldongen feit waar je je leven op inricht.’

Wat doe je met een miljoen?

‘Een miljoen wat? Artsen, zieken, bomen, euro?’

Welk filmfragment zou je zeker laten zien als je Zomergast was en waarom?

‘Een fragment uit de enige film waar ik ooit uit weggelopen ben: Cemetery of Splendour, om vervolgens te bespreken en te achterhalen wat films met je kunnen doen.’

Welk boek heb je al minstens een keer herlezen?

‘Geen, ik lees veel, maar boeken die me raken blijven me al voldoende bij na een keer lezen.’