Zoutbelasting

De meeste mensen weten wel dat in 1789 de Franse Revolutie uitbrak. Wat velen evenwel niet weten is dat bij het streven naar ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’ zout in belangrijke mate de aanleiding vormde voor de maatschappelijke onrust. In die tijd werd zout vooral gebruikt voor het pekelen van voedsel, maar zout was duur. Dat had onder andere te maken met de ‘gabelle’, de belasting die men moest betalen bij de aankoop van zout. Deze zouttaks, zoals wij die waarschijnlijk nu zouden noemen, bestond al vele eeuwen, maar trof selectief de lagere standen van de Franse bevolking. Overigens heeft door de hele geschiedenis heen de belasting op zout in diverse landen een belangrijke rol gespeeld en er zijn zelfs meerdere opstanden en zoutoorlogen op terug te voeren.

Vanaf de laat-19e eeuw begon een aantal landen de zoutbelasting af te schaffen, maar de Nederlandse overheid, die beweert zich altijd zo graag te spiegelen aan de landen om ons heen, deed dat pas in 1951. Opmerkelijk, omdat juist in die tijd de negatieve effecten van zout op de gezondheid steeds duidelijker werden. Ons lichaam, dat evolutionair gezien met weinig zout toe kan, bleek een chronische zoutbelasting vaak niet goed te kunnen verdragen. Hypertensie, hartfalen, cardiovasculaire sterfte en zelfs het maagcarcinoom werden in verband gebracht met een hoog zoutgebruik. Aan de roep tot drastische beperking van de zoutconsumptie is echter geen gehoor gegeven en een herinvoering van de zouttaks, zoals sommigen wel wilden, is er ook niet gekomen.

Dat laatste is natuurlijk koren op de molen van degenen die denken dat te weinig zout ook wel eens niet goed voor je kan zijn (A8503). Niettemin zijn er voldoende aanwijzingen dat we onze zoutconsumptie drastisch zouden moeten reduceren (A8246). Het is jammer dat de verantwoordelijke minister verzuimd heeft om de voedselindustrie door middel van wetgeving aan te pakken. Er zijn weliswaar afspraken gemaakt met deze industrie, maar wat dat waard is, zal nog moeten blijken. Moeten we dan toch naar een zoutbelasting toe? Voor de consument gaat dat niet werken, getuige de ervaringen met andere vormen van belasting zoals die op ongezonde vetten. Maar het zou wel een goed idee zijn om de industrie een extra gabelle op te leggen als zij de vereiste reductie in zoutgehalte niet of niet snel genoeg effectueert. Dat leidt vast niet tot revolutie.