Behandeling van protonpompremmer-geïnduceerde hypomagnesiëmie met voedingsvezels

Achtergrond en het waarom van de studie

In Nederland werden in 2013 meer dan 1,8 miljoen patiënten behandeld met protonpompremmers (PPI’s), zoals omeprazol, pantoprazol, esomeprazol, rabeprazol en lansoprazol.1 Een potentieel ernstige bijwerking van deze PPI’s is een magnesiumtekort (serummagnesium: < 0,7 mmol/l). Dit tekort wordt vaak niet opgemerkt, omdat de hypomagnesiëmie asymptomatisch is of omdat deze bijwerking van PPI’s onbekend is. Toch heeft 12% van PPI-gebruikers een hypomagnesiëmie (data polikliniek MDL, Radboudumc).

Patiënten met hypomagnesiëmie door PPI-gebruik kunnen klachten zoals spierkrampen, -trillingen, algemene malaise of hartritmestoornissen krijgen. Soms treden ook secundaire elektrolytstoornissen, zoals hypocalciëmie en -kaliëmie, op. Deze symptomen verdwijnen door te stoppen met de PPI, waarna de serummagnesiumwaarden normaliseren binnen 5 dagen.2 De primaire oorzaak van hypomagnesiëmie bij PPI-gebruik is een malabsorptie van magnesium in de darm. Patiënten die PPI’s gebruiken kunnen hier vaak niet mee stoppen, omdat de vervangende medicatie inadequaat werkt.

We hebben in een pilotstudie aangetoond dat orale toediening van voedingsvezels in de vorm van inuline de opname van magnesium in de darm stimuleert. Inuline is een natuurlijke fructaanvezel die uit de wortelen van cichorei wordt geëxtraheerd. Inuline wordt door bifidogene bacteriën in de darmflora omgezet in korte-keten-vetzuren. Deze vetzuren activeren darmcellen en verlagen de zuurgraad in de dikke darm. Magnesium wordt hierdoor beter geabsorbeerd.

Vraagstelling

Kan toediening van inuline de hypomagnesiëmie bij gebruikers van PPI’s corrigeren?

Opzet van het onderzoek

Deelnemers nemen gedurende 14 dagen voedingsvezels in en stoppen vervolgens 14 dagen met de inname van deze vezels. Dit wordt in totaal 2 keer gedaan. Het PPI-gebruik wordt niet aangepast. Aan het begin en einde van iedere 14 dagen wordt bloed geprikt, en worden de serumwaarden van magnesium en calcium bepaald. Deelnemers zullen gedurende de studie 5 maal bloed afstaan en de totale studieduur beslaat 56 dagen. Dit onderzoek is niet geblindeerd. De overige medicatie wordt niet veranderd. Inclusiecriteria zijn PPI-gebruik en hypomagnesiëmie. Patiënten met het kortedarmsyndroom zullen worden geëxcludeerd.

Te verwachten resultaten en implementatie

Wij verwachten dat de intestinale opname van magnesium wordt gestimuleerd door de voedingsvezels. Wij zijn op zoek naar nieuwe deelnemers aan deze studie. Deelnemers van buiten de regio Gelderland-Zuid kunnen hun aantal bezoeken aan ons ziekenhuis verminderen door extern bloed af te laten nemen. Voor meer informatie of deelname aan deze studie kunt u contact opnemen met de auteur van dit artikel, via e-mail (mark.hess@radboudumc.nl) of telefoon (024-3617799 of 0049-170-3424857).