Primum non nocere?

Dames en Heren,

Een van de oudste en bekendste adagia uit de geneeskunde is afkomstig uit het Hippocratische tractaat Epidemieën.In het Grieks staat er

ofte wel: doe ten aanzien van ziekten twee dingen: helpen, of (althans) niet schaden. Vaak werd het in de verkorte Latijnse versie gebezigd: primum non nocere (in de eerste plaats niet schaden); daarbij valt ‘helpen’ weg – alleen het ‘niet-schaden’ blijft over.

Dat is niet verwonderlijk. In de eerste 23 eeuwen na Hippocrates viel er niet zoveel te helpen: afgezien van chirurgische ingrepen (belangrijk genoeg: het moet erg vervelend zijn om met een ontwrichte schouder te moeten leven!) had de geneeskunde weinig reëels te bieden (pappen en nat houden was dan nog beter dan overvloedig aderlaten of rigoureus purgeren). Immers: inzicht in de etiologie, zeker waar het de ‘causae abditae’, de verborgen, inwendige, oorzaken van ziekte betrof, was er amper of niet.

Dat is in…