Dames en Heren,
Uitgebreide differentiaaldiagnostische overwegingen hebben er bij de patiënte in deze klinische les toe geleid dat een eenvoudige mogelijke oorzaak voor haar klachten niet direct werd weggenomen. Lithiumintoxicatie maakte deel uit van de differentiaaldiagnose, maar de lithiumspiegels waren niet-afwijkend. Aan de hand van deze casus willen we laten zien dat het belangrijk is om ook bij therapeutische spiegels een intoxicatie met lithium te overwegen.
Patiënte, een 60-jarige vrouw van Surinaamse afkomst, kwam op de Medisch Psychiatrische Unit van ons regionale ziekenhuis, waar zij electief werd opgenomen voor diagnostiek naar subacuut ontstaan onrustig gedrag en onsamenhangend, onduidelijk spreken. Sinds 2 dagen sliep zij slecht en voelde zij zich slap, duizelig en onrustig.
Patiënte had een bipolaire-I-stoornis, waarvoor zij al 20 jaar lithiumcarbonaat 600 mg 1 dd gebruikte. De bloedspiegels van lithium varieerden in de afgelopen jaren tussen de 0,44 en 0,74 mmol/l. De somatische voorgeschiedenis vermeldde artrose, goed ingestelde diabetes mellitus type 2 en chronische lithium-geïnduceerde nierinsufficiëntie met een geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) van 53 ml/min per 1,73 m2. Als overige medicatie gebruikte zij metformine 500 mg 2 dd, lorazepam 2 mg 1 dd, paliperidon 6 mg 1 dd, trihexyfenidyl 2 mg 1 dd, duloxetine 30-60 mg 2 dd en omeprazol 20 mg zo nodig.
Haar partner herkende de symptomen waarvoor patiënte werd opgenomen van…
Artikelinformatie
chronisch lithiumgebruik
Het is de vraag of lithium geheel gestaakt moet worden. Gezien de ernstige symptomen van een intoxicatie kan het lichaam gevoelig zijn voor het ontbreken van lithium in het lichaam.
Wim van der Pol, apotyheker n.p.
'Bedside' bepaling lithium
Gezien de multi-pathologie verwondert het niet dat patiente 'at risk' is voor het ontstaan van een intoxicatie. De auteurs zijn zich dat kennelijk bewust. Misschien dat dit risico in een trendlijn al eerder tot uitdrukking zou zijn gekomen? Tussentijdse 'bedside' bepalingen zouden misschien voordien, maar ook na het staken een bijdrage hebben kunnen leveren. Ik refereer aan een mooi initiatief destijds waarbij ik betrokken was: Lithium meter
Jan Taco te Gussinklo, publicist / internist n.p.
Overweeg bij twijfel een dag te stoppen met lithium
Goed artikel over belangrijk onderwerp dat niet vaak genoeg onder de aandacht gebracht kan worden. Indruk op basis van dertig jaar werken met ouderen (>60 jaar) die lithium gebruiken: dysartrie (slurren met de tong) en gevoel van elektrische spierschokjes (naar vragen!) komen niet zelden voor als eerste verschijnselen. Overweeg bij twijfel over rol lithium zo nodig een dag de dosis te stoppen (nood breekt wet) en met lagere dosis verder te gaan tot effect duidelijk wordt. Tegelijkertijd kan voldoende zout en drinken zoals bouillon, eitje en of tomaatje met zout, het uit de hand lopen van onderzoek, behandeling, opnameduur en narigheid voor de patiënt en familie voorkomen.
Frits Oostervink, ouderenpsychiater