In de serie 'Juridische vraag' geeft een jurist antwoord op een vraag waarvoor artsen in de praktijk vaak worden gesteld.
Rectificatie
Per 15 februari 2020 heeft de auteur dit artikel geüpdatet.
Vraag
Moet een arts een gescheiden vader desgevraagd informatie geven over zijn kind?
Juridische achtergrond
Kinderen tot 18 jaar ('minderjarigen') staan juridisch onder het gezag van hun ouders. Gezag omvat het recht en de plicht om minderjarige kinderen te verzorgen en op te voeden. Om deze taken, waaronder het vertegenwoordigen van kinderen bij het nemen van bepaalde beslissingen, goed uit te kunnen voeren kent de wet gezagdragende ouders het recht op informatie toe. Anderen moeten de benodigde informatie over kinderen desgevraagd geven.
In de gezondheidszorg is dat niet anders. Gezagdragende ouders hebben volgens de wet jegens artsen recht op zowel algemene gezondheidsinformatie over hun kinderen als de informatie die nodig is om namens of samen met hun kinderen een behandelingsbeslissing te nemen. Daarbij gelden 3 bijzonderheden.
Volgens de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) kunnen kinderen al vanaf 16-jarige leeftijd, in plaats van vanaf 18-jarige leeftijd, zelfstandig beslissen over onderzoek…
Informatie geven aan ouders
Geachte professor Hendriks,
In uw recente artikel in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde getiteld 'Informatie geven aan ouders' schrijft u onder andere: 'Wel heeft ook een niet-gezagdragende ouder volgens de wet het recht om belangrijke informatie te ontvangen over de verzorging en opvoeding van zijn kinderen. Artsen moeten die informatie desgevraagd verstrekken, ook van 16 en 17-jarigen. Daarvoor is niet de toestemming van de andere ouder of het kind nodig.' Ik vraag me af welke informatie over de verzorging en opvoeding zo belangrijk kan zijn dat ik het toestemmingsvereiste van het kind en de gezagdragende ouder kan negeren waarbij dan ook nog eens het verstrekken van deze informatie niet strijdig is met de belangen van het kind. Kunt u mij een voorbeeld geven?
Vriendelijke groeten,
Frank van Broekhoven,
kinder- en jeugdpsychiater.
Informatie aan ouders (auteur)
Geachte heer Van Broekhoven,
Allereerst excuses voor deze vertraagde reactie als gevolg van een combinatie van vakantie en inlogproblemen. Terecht vraagt u welke algemene informatie een arts over verzorging en opvoeding eventueel aan de niet met gezag belaste ouder van een minderjarige moet verstrekken. Hierover het volgende. Deze informatieplicht, opgenomen in de wet voor personen die beroepshalve over informatie over minderjarigen beschikken, komt overeen met de informatie die de met gezag belaste ouder normaliter aan de niet met gezag beklede ouder moet verstrekken. Deze laatste blijft namelijk ouder en heeft aldus het recht in algemene zin te weten hoe het met zijn kind gaat. Het moet hierbij volgens de wet gaan over belangrijke feiten en omstandigheden, die rechtstreeks betrekking hebben op de minderjarige. In de praktijk gaat het dan vaak over zaken als: rapporten, schoolkeuze en verhuizingen. In de gezondheidszorg kan dan worden gedacht aan onder meer het volgende: het feit dat een minderjarige onder behandeling staat of stond, dat zijn gezondheid sinds bepaalde tijd te wensen overlaat of dat u een minderjarige de afgelopen jaren niet heeft gezien. Hoewel de wetsgeschiedenis en rechtspraak daarover niets zeggen kan ik me ook voorstellen dat de omstandigheid dat een kind uit huis is geplaatst en dat bij u bekend is gedeeld moet worden met de niet met gezag beklede ouder. Deze en andere informatie mag niet worden doorgegeven als dat de belangen van het kind schaadt - dan kan zo zijn bij een uithuisplaatsing - of indien die in vertrouwen door het kind aan u zijn toevertrouwd. Dat alles noopt, zeker in de GGZ, tot terughoudendheid en verplicht u deze informatie zo algemeen mogelijk te formuleren. Past u ook op dat u zich onthoudt van het geven van oordelen (‘uw kind kan niet naar school’), tenzij dat uw deskundigheid is en een optreedt als beoordelend arts.
Met vriendelijke groet,
Aart Hendriks
Informatie geven aan ouders
Hartelijk dank voor uw reactie, professor Hendriks.
Frank van Broekhoven, kinder- en jeugdpsychiater
Informatie geven aan ouders
In reactie op dit artikel een vraag vanuit de spreekkamer:
Ben ik als arts verplicht te vragen naar de burgelijke stand van de ouders van mijn patiënt? En indien ouders gescheiden zijn, dien ik dan bij een telefonisch contact beide ouders te bellen of mag ik vragen aan een van de ouders om de ander in te lichten?
Met vriendelijke groet,
Dagmar Zeef
AIOS kindergeneeskunde
Verplicht vragen burgelijke staat ouders? (Auteur)
Er geldt geen verplichting te vragen naar burgelijke staat van ouders. Voor gezag is de burgelijke staat ook minder van belang. Bij de intake dient u wel te vragen wie de ouders zijn die het gezag hebben over het kind. Als de ene ouder stelt dat de ander geen gezag heeft, dient u - ook volgens de tuchtrechter - het gezagsregister te raadplegen.