Dames en Heren,
Primaire hyperparathyreoïdie is een aandoening die in toenemende mate gediagnosticeerd wordt. Dit komt vooral doordat de serumconcentratie van calcium steeds vaker routinematig bepaald wordt en er een toenemende kennis over de symptomen van een lichte hypercalciëmie bestaat. De incidentie van primaire hyperparathyreoïdie stijgt met de leeftijd tot 188 per 100.000 mensen per jaar boven de 60 jaar.1 De klinische symptomen zijn bij oudere patiënten anders dan bij jongere.2 Oudere patiënten presenteren zich vaker met cognitieve problemen, moeheid en spierzwakte.
Er bestaat nog geen consensus over het behandelbeleid bij deze groep patiënten. Vaak wordt een afwachtende houding aangenomen. Aan de hand van de volgende 3 ziektegeschiedenissen willen wij u laten zien dat ook bij de oudere patiënt een operatie overwogen moet worden.
Patiënt A, een 79-jarige vrouw, werd op de afdeling Geriatrie opgenomen wegens een verminderde mobiliteit en een geleidelijke achteruitgang van het geheugen sinds een…
Cognitief verval bij ouderen door primaire hyperparathyreoïdie – opgelost door parathyreoïdectomie
Dordrecht, oktober 2001,
Het artikel van de collega's Emmelot-Vonk et al. is bijzonder illustratief voor presentatie en behandeling van primaire hyperparathyreoïdie op oudere leeftijd (2001:1961-4).
Recent zagen wij een patiënt met vergelijkbare problemen. Het betrof een 81-jarige man, bekend wegens een dementieel syndroom, waarschijnlijk de ziekte van Alzheimer, die in korte tijd zowel cognitief als somatisch snel achteruitging.
Bij laboratoriumonderzoek werd een primaire hyperparathyreoïdie gevonden (met hypercalciëmie: calciumwaarde: 3,72 mmol/l; albumine: 36 g/l; parathormoon (PTH): 196 pmol/l). Met echografie van de hals ondersteund met een methoxy-isobutylisonitril(MIBI)-scan kon een solitair bijschildklieradenoom rechts onder worden aangetoond. De behandeling bestond uit ethanolinjecties onder echogeleide,1 waarna normalisatie van de calciumconcentratie en herstel van de patiënt optraden.
Bepaling van de calciumconcentratie hoort bij het onderzoek van elke patiënt met cognitieve achteruitgang, omdat de presentatie van deze behandelbare hyperparathyreoïdie vaak aspecifiek is. Deze bepaling is niet opgenomen in de richtlijnen van de NHG-standaard ‘Dementiesyndroom’. Verder blijkt het mogelijk om met een niet-chirurgische ingreep1 een aanzienlijke verbetering te bereiken in het functioneren van de oudere patiënt.
Klaassen RJL, Laméris JS, Pols HAP. Niet-chirurgische behandeling van primaire hyperparathyreoïdie. [LITREF JAARGANG="1994" PAGINA="1673-5"]Ned Tijdschr Geneeskd 1994; 138:1673-5.[/LITREF]