Vrouwengeheimen: gynaecologie in de middeleeuwen

A fifteenth-century Dutch manuscript entitled Der vrouwen heimelijcheit (Secrets of women) presents medieval knowledge on gynaecology and obstetrics in the form of an educational poem. Practical knowledge of women’s physiology is combined with what we now consider to be superstition. It mentions, for example, that menstruating women often suffer from headaches and back pain, but also that they should not look in the mirror during their periods because it might get stained. The development of the unborn child is discussed and there are instructions for midwives on how to act in case of a difficult birth, e.g. when the child has a very big head, when the child is in the breech position or when an arm or a foot comes out first. The author also explains how to evoke abortion, but changes the subject quickly, because abortion was a sin. A recent edition including an English introduction and translation makes this text available for a broad audience.

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Samenvatting

Het 15e-eeuwse manuscript Der vrouwen heimelijcheit brengt middeleeuwse kennis van gynaecologie en verloskunde bijeen in de vorm van een leerdicht. Praktische kennis over het lichaam van de vrouw wordt gecombineerd met wat wij nu als bijgeloof bestempelen. Zo wordt vermeld dat vrouwen tijdens de menstruatie vaak last hebben van hoofdpijn en rugpijn, maar ook dat ze in die periode niet in een spiegel mogen kijken, aangezien die bevlekt zou kunnen raken. De ontwikkeling van het ongeboren kind komt aan de orde en hoe de ‘hefmoeder’ (verloskundige) moet handelen in lastige situaties, zoals bij kinderen met een groot hoofd, een stuitligging, of wanneer een arm of voet als eerste naar buiten komt. De schrijver vertelt ook hoe een abortus kan worden opgewekt, maar stapt snel over op een ander onderwerp omdat abortus destijds een zonde was. Een recente uitgave met een inleiding en vertaling in het Engels maakt de tekst toegankelijk voor een breed publiek.