Vooruitblikken

Politici en beleidsmakers moeten ver vooruit kunnen blikken en dat is lastig als je iedere 2 jaar wordt afgerekend door de kiezer. Die rekent af op wat hij nu ziet en in zijn portemonnee voelt. Voor de gezondheidszorg is een langetermijnvisie van groot belang omdat de effecten van koerswijzigingen vaak pas over tientallen jaren zichtbaar zijn. Casper Schoemaker en collega’s leggen in een eerste bijdrage over de nieuwe Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) van het RIVM uit waarom vooruitblikken zo belangrijk is (A7477). In het rapport worden verschillende toekomstscenario’s beschreven voor de komende 25 jaar. Keuzes worden er in het rapport niet gemaakt maar de VTV geeft wel de cijfers die nodig zijn om te kunnen kiezen.

Gaan we veel meer investeren in preventie? Als het antwoord ‘ja’ is moeten we dat geld ergens anders vandaan halen. Geld voor preventie betaalt zich pas jaren later terug terwijl het nu al uit het budget voor volksgezondheid moet komen. Preventie loont. Kijk maar naar onze toegenomen levensverwachting: in 10 jaar krijgen de mannen er zomaar 3,5 jaar bij en de vrouwen ruim 2. Maar, en daaruit kunnen we de kracht van preventie aflezen, nog altijd is het verschil in levensverwachting tussen laag- en hoogopgeleiden groot. Absoluut gezien is de levensverwachting van laagopgeleiden 7 jaar korter en als we naar de gezonde levensverwachting kijken zelfs 20 jaar. Die kloof gaan we in de curatieve sector niet dichten. Public health zal daar het leeuwendeel aan moeten bijdragen en dat betekent herverdeling van budget.

Keuzes in de zorg leveren veel debat en emotie op. Beelden van patiënten in de media die in hun ogen en die van hun behandelaars ernstig tekort gedaan worden. De allernieuwste rugoperaties die niet vergoed worden omdat er geen wetenschappelijk bewijs voor is en deskundigen die betogen dat Nederland zo traag is met echte innovaties. De VTV is niet alleen van belang voor politici, beleidsmakers en de public-healthsector maar ook voor dokters in de curatieve sector. Je bent pas bereid te bezuinigen als je weet waarvoor je het doet. Feiten die laten zien dat een euro in de preventieve sector heel wat meer oplevert dan eenzelfde bedrag in de curatieve sector zouden een sterk motief moeten zijn. Dat medisch specialisten zelf gaan komen met lijsten met onzinbehandelingen lijkt prachtig maar is volstrekt overbodig. Die lijsten zijn er allang. Werp maar eens een blik op de ‘choosing wisely’-website (www.choosingwisely.org). Er hoeft dus geen dure tijd te worden verspild. Die kan op een veel betere manier worden besteed.