Voorbijgaand geheugenverlies ('transient global amnesia'): aanwijzingen voor een syndroom van cerebrale veneuze stase

- In 3 patients, a woman aged 58 and 2 men aged 61 and 58, respectively, who presented to the Emergency Clinic with sudden antegrade and retrograde amnesia, the diagnosis ‘transient global amnesia’ (TGA) was made. In the first and the last patient the TGA was preceded by a Valsalva-like manoeuvre, i.e. vomiting and tying the shoelaces while bending over and holding his breath, respectively. Until recently, TGA was assumed to have three possible causes: arterial ischaemia (transient ischaemic attack; TIA), migraine and epilepsy. A fourth and more recent hypothesis is cerebral venous stasis. This is in accord with the haemodynamic changes that have been described as a provoking factor in TGA. A Valsalva-like manoeuvre increases the intrathoracic pressure, followed by venous reflux in the internal jugular vein. The resultant cerebral venous congestion can cause temporary ischaemia of mesiotemporal structures, such as the hippocampus, and lead to transient cerebral dysfunction. Recent studies support this haemodynamic pathogenesis. The aetiology of TGA is probably multifactorial, with cerebral venous stasis probably playing an important role. There is still no good explanation for the observation that a causative factor usually leads to a TGA in the same person only once.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:1685-8

Samenvatting

Bij 3 patiënten, een vrouw van 58 en 2 mannen van 61 en 58 jaar, die werden gezien op de Spoedeisende Hulp met plotseling opgetreden antegrade en retrograde amnesie, werd de diagnose ‘voorbijgaand geheugenverlies’ (‘transient global amnesia’; TGA) gesteld. Bij de eerste en de derde patiënt werd de TGA voorafgegaan door een valsalva-achtige manoeuvre, respectievelijk braken en voorovergebukt strikken van veters, waarbij de adem werd ingehouden. Tot voor kort werden 3 mogelijke oorzaken van TGA aangenomen: arteriële ischemie (‘transient ischaemic attack’; TIA), migraine en epilepsie. Een vierde, recentere hypothese is die van de cerebrale veneuze stase. Hierbij past dat hemodynamische veranderingen al eerder als uitlokkende factor zijn genoemd. Een valsalva-achtige manoeuvre verhoogt de intrathoracale druk, waarbij veneuze reflux in de V. jugularis interna optreedt. De cerebrale veneuze stase die daar het gevolg van is, kan een tijdelijke ischemie veroorzaken van mesiale temporale structuren, zoals de hippocampus, en leiden tot voorbijgaande cerebrale functiestoornissen. Recente studies ondersteunen deze hemodynamische pathogenese. Het ontstaansmechanisme van de TGA is waarschijnlijk multifactorieel bepaald, waarbij de cerebrale veneuze stase vermoedelijk een belangrijke rol speelt. Er is nog geen goede verklaring voor de waarneming dat een uitlokkende factor bij dezelfde persoon meestal maar 1 maal tot een TGA leidt.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:1685-8

Artikelinformatie

Aanvaard op

28 april 2006

29 juli 2006

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:1685-8

Vakgebied

Zenuwstelsel

Auteursinformatie

Sint Franciscus Gasthuis, afd. Neurologie, Rotterdam.

Hr.C.L.Alblas, assistent-geneeskundige (thans: Medisch Centrum Haaglanden, locatie Westeinde, afd. Neurologie, Postbus 432, 2501 CK Den Haag); hr.P.R.Beneder en hr.dr.C.Bulens, neurologen.

Contact hr.C.L.Alblas (c.alblas@mchaaglanden.nl)