Voorbij het generatieconflict

In dit nummer bespreken Jamiu Busari en Fedde Scheele wat grofweg de verschillen zijn tussen 4 generaties in hun normen en waarden ten aanzien van zorg en medisch onderwijs (A8900). Je kan dit meteen wegwuiven met een voorbeeld van je grootvader die helemaal niet autoritair was, maar ik vermoed toch dat de meesten wel iets zullen herkennen in dit stuk. Desondanks kunnen de beschreven intergenerationele verschillen zo klein zijn en de interindividuele verschillen zo groot dat we op individueel niveau, bijvoorbeeld in de spreekkamer, niets aan dit artikel hebben. Maar zelfs dan kunnen de observaties op collectief niveau wel relevant zijn.

Als één generatie het voor het zeggen heeft, zullen de normen en waarden van deze generatie de maatschappelijke en institutionele cultuur bepalen. Die cultuur is vervolgens vooral een goede voedingsbodem voor het welzijn en de carrière van mensen van deze generatie, terwijl de andere generaties zich daarin minder op hun gemak zullen voelen.

Laat ik niet in de valkuil stappen van voorgaande generaties door op mijn beurt de normen en waarden van mijn voorgangers af te serveren. Uiteraard herken ik mij het meest in de normen en waarden van generatie X en komen die van de andere generaties ouderwets, kinderachtig of ronduit verkeerd op mij over. Ik realiseer me echter ook dat ik een slaaf van mijn referentiekader ben en daar moeilijk buiten kan stappen. Wat buiten kijf staat is dat alle generaties iets bij te dragen hebben en dat een institutionele of maatschappelijke cultuur die is geënt op de normen en waarden van één generatie, obsoleet moet worden.

Dat betekent dat we af moeten van het verschijnsel dat de macht slechts mondjesmaat gedeeld wordt tussen ouderen en jongeren. Dat is iets uit de tijd dat we nog in grotten leefden. De ouderen wisten gewoon meer over hoe de wereld werkte en anciënniteit was daarom ook evolutionair voordelig; op mijn leeftijd was je toen overigens al stokoud. In een tijd waarin de ontwikkelingen belachelijk snel gaan is kunnen we deze instelling missen als de verstandskiespijn.

Dit zeg ik niet zonder welbegrepen eigenbelang. Er is namelijk een reële mogelijkheid dat mijn generatie door de ‘millennials’ wordt ingehaald voor we zelf de leiding hebben veroverd. Ik stel daarom voor om onze evolutionaire maar onaangepaste ideeën over hiërarchie en anciënniteit te excideren als een zwerende appendix.